سیدعلی اکبر هدایتی - استادیار دانشکده شیلات و محیط زیست، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان
طاهره باقری - فارغ التحصیل دکتری دانشکده شیلات و محیط زیست، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان

آب توازن در تانکها و مخازن کشتی نگهداری می شود تا در زمانی که کشتی خالی بوده و یا کارگوهای با وزن مناسب حمل نمی کند و یا به علت نامساعدی دریا ثبات و تعادل کشتی ها را حفظ کند. آب توازن یکی از راههای مهم انتقال موجودات مزاحم آبزی می باشد. گونه های آبزی از طریق مکانیسمهای مختلف غیر عمدی نظیر اتصال به دیواره شناورها، حمل توسط آب توازن کشتی ها و نیز مکانیسمهای عمدی نظیر انتقال جهت مصارف انسانی به عنوان غذای زنده، گونه های آکواریومی و صید ورزشی انتقال می یابند. در سالهای اخیر با جهانی شدن تجارت، افزایش سرعت مسافرت، حجم بالای کشتی های کارگو و رشد صنعت توریسم، احتمال ورود تصادفی گونه های بیگانه بطور فزاینده ای افزایش می یابد. ارزیابی خسارات اقتصادی، اجتماعی، تفریحی و اکولوژیکی گونه های مهاجم آبزی و محاسبه هزینه های مربوطه بسیار مشکل می باشد. مدیریت آب توازن برای شناورها شامل تمام معیارهایی است که هدف آنها پیشگیری از خسارات ناشی از گونه های مهاجم آبزی است که به طور نا خواسته از طریق آب توازن به محیط های مختلف آبی انتقال می بابند. انتقال موجودات مضر و عوامل بیماریزا از طریق آب توازن کشتی ها از بزرگترین تهدیدات محیط زیست دریایی و سلامت بشر محسوب می شود. در این تحقیق جنبه های کاربردی و انسانی مدیریت آب توازن و موانع و پیشرفتهای حاصله در کشورهای مختلف بررسی شده و پیشنهاداتی جهت بهبود ارایه طرح مدیریت آب توازن ارایه شده است.

آب توازن، کشتی، منابع شیلاتی، گونه های مهاجم