سیامک جمشیدی - استادیار پژوهشکده علوم دریایی، پژوهشگاه ملی اقیانوس شناسی و علوم جوی
محمدرضا سهیلی فر - استادیار دانشکده مهندسی برق، دانشگاه علوم دریایی امام خمینی (ره) نوشهر

این تحقیق براساس تحلیل داده های اندازه گیری شده پارامترهای مختلف آب دریا در آبهای ساحلی جنوب دریای خزر انجام شده است. همچنین اثرات لایه بندی ستون آب بر نحوه تغییر پارامترهای شیمیایی (اسیدیته، اکسیژن محلول، کدری، کلروفیل) و سرعت صوت مورد ارزیابی قرار گرفت. عملیات داده برداری در آبهای مرز جنوبی دریای خزر برنامه ریزی شده و توسط دستگاه نیمرخ بردار پارامترهای شیمیایی آب دریا CTD در ایستگاههای اندازه گیری با بیشینه عمق 90 متر انجام شد. براساس داده های اندازه گیری شده به وضوح تشکیل لایه بندی بسیار قوی و سه لایه شامل لایه اختلاط سطحی ، شیب حرارتی و لایه آب عمیق در منطقه مورد مطالعه مشاهده شد. مقادیر کلروفیل اندازه گیری شده بین 0/1 تا 2/9 میلی گرم بر متر مکعب با مقدار بیشینه موجود در ژرفای 10 تا 15 متر یعنی در مرز بالایی ترموکلاین مشاهده شده است. بیشینه و کمینه مقادیر کدری عمدتا در محدوده 3 تا 1/5 واحد NTU بوده و در برخی قسمتها نزدیک بستر دریا در محل منطقه شکست فلات قاره به مقدار 5 واحد هم رسیده است. میزان غلظتهای اکسیژن محلول در زمان اندازه گیری ها در میانه فصل تابستان بین 4/2 تا 5/6 میلی گرم بر لیتر بوده است که به طور عمده در لایه عمیق از میزان آن کاسته شده است. محدوده تغییرات pH در راستای دو مقطع مورد نظر بین 8/55 تا 8/7 بوده است. در لایه اختلاط سطحی pH حدود 8/6 بوده که با افزایش عمق در لایه ترموکلاین به 8/55 رسیده است.

دریای خزر، سونار، اکسیژن محلول، اسیدیته، کدری، کلروفیل