رقیه بردول - دانشجوی کارشناسی ارشد مهندسی شیمی دانشگاه صنعتی شیراز
جعفر جوانمردی - دانشیار دانشکده مهندسی شیمی، نفت و گاز دانشگاه صنعتی شیراز
علی اکبر روستا - استادیار دانشکده مهندسی شیمی، نفت و گاز دانشگاه صنعتی شیراز

هیدرات های گازی کریستال های بلور و شفافی هستند که از ترکیب آب و گاز به وجود می آید. با توجه به اهمیت تشکیل هیدرات گازی روش هایی جهت تسریع تولید آنها استفاده می شود. برای افزایش سرعت تشکیل هیدرات اغلب از مواد شیمیایی مختلفی تحت عنوان بهبود دهنده ها استفاده می شود که برروی ساختار هیدرات تاثیر می گذارند.ارایه روشی که شرایط تشکیل هیدرات در حضور بهبود دهنده های ترمودینامیکی را توصیف کند، بسیار اهمیت دارد. تاکنون چندین روش برای توصیف سیستم حاوی بهبود دهنده های ترمودینامیکی ارایه شده است. در این مقاله دمای تشکیل هیدرات متان در حضور ماده بهبود دهنده ترمودینامیکی محلول در آب 1و4- دی اکسان مورد بررسی قرار گرفته است. مطالعه انجام شده بر پایه روش آنتالپی تشکیل هیدرات می باشد که یک رابطه ی تجربی ساده برای آنتالپی تشکیل هیدرات متان در حضور این بهبود دهنده ارایه شده است این رابطه تجربی تابعی از فشار و غلظت 1و4- دی اکسان است. داده های بکار رفته در این تحقیق شامل هفت غلظت متفاوت مخلوط آب 1و4- دی اکسان و محدوده فشار بین 2/6-14/5 مگا پاسکال می باشد. در این تحقیق با استفاده از روش های برنامه ریزی ژنتیکی GP و الگوریتم بهینه سازی مبتنی بر آموزش- یادگیری TLBO این رابطه تجربی بدست آمده است. 30 درصد داده های تجربی برای یافتن رابطه تجربی استفاده شد و 70 درصد مابقی برای تست دقت رابطه بکار گرفته شد. میانگین خطای مطلق دمای تشکیل هیدرات متان 0/26 کلوین می باشد

هیدرات گازی، 1و 4- دی اکسان،متان، برنامه ریزی ژنتیک، الگوریتم بهینه سازی مبتنی بر آموزش - یادگیری، رابطه تجربی