غبن طرفینی

غبن در لغت به معنای خدعه و مفهوم حقوقی آن در عقد زیانی است که بر اثر وقوع معامله به سبب تفاوت در ارزش دو عوض به یکی از طرفین متوجه می شود . پس جوهر غبن را باید در عدم تعادل بین عوضین در زمان معامله دانست. از جمله مبانی این خیار، قاعده (لاضرر) و آیه شریفه ( لاتاکلوا اموالکم بینکم الا ان تکون تجاره عن تراض منهم ) و حدیث مربوط به ( تلقی رکبان) است که به هر یک از طرفین عقد که از آن متذکر شوند اختیار فسخ معامله را می دهد. نوشته های حقوقی موجود به پیروی از قانون مدنی، در یک معامله واحد، تنها یکی از دو طرف را مغبون می شمارند و اشاره به امکان وجود غبن دوجانبه در یک معامله نکرده اند. لیکن در فقه، بر مبنای کلام مشهور صاحب شرح لمعه:(والمغبون اما البایع اوالمشتری او هما) این که بین فقها مطرح شده و صور گوناگون آن مورد بحث قرار گرفته است. مقاله حاضر چکیده این مباحث و نتیجه طرح عرصه های مختلف غبن دوجانبه است.

Keywords:

غبن , خیار , عقد , معامله , بایع , مشتری , معوض