سیدجلال دهقانی فیروزابادی - استادیار دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه علامه طباطبایی

در این مقاله دیدگاه های مختلفی که در مورد علل و عوامل و ماهیت و چگونگی شکل گیری سیاست خارجی و امنیتی مشترک اروپا وجود دارد بررسی می شود. برخی از نظریه ها بر عوامل خارجی تاکید دارد و نقش تحولات متغیرهای خارج از فرایند هم گرایی در اروپا را مورد بررسی قرار می دهد و برخی دیگر، شکل گیری و تحول سیاست خارجی و امنیتی مشترک اروپا را معلول پویشها و سازوکار درونی هم گرایی اروپایی و مناسبات داخلی نظام منطقه ای اروپا می داند. نه کارکرد گرایان از زمره رویکردهای دسته دوم قرار می گیرند که محور اصلی بحث این نوشتار می باشند. نه کارکردگرایی می کوشد تا بر اساس مفروض ها و فرضیه های خود، مهم ترین علل و عوامل تعیین کننده سیاست خارجی و امنیتی اروپا را به همچنین ماهیت و ویژگی های ساختار همکاری سیاسی - امنیتی این نهاد اروپایی را تبیین نماید. از جمله این فرضیه ها می توان به پویش های تسری و سیاسی شدن در قالب پویش های درونی و بیرونی و نیز توسعه بخشی یا تسری از یک حوزه موضوعی به بخش دیگر به نقش بازیگران فرو ملی و فراملی مانند گروه های ذی نفع، احزاب سیاسی، دیوان سالاری مرکزی اشاره کرد که به طور مجمل به تبیین آن ها پرداخته می شود.

سیاست خارجی و امنیتی مشترک اروپا، نوکار کردگرایی، منطق تسری، پیمان ماستربخت، فرضیه برون گرایی، نو واقع گرایی