نادر ساعد - دکترای حقوق بین الملل از دانشگاه تهران

جنگ های نامتقارن که در دکترینهای نظامی امنیتی پس از حوادث 11 سپتامبر و نقلی فراوان یافته، است و پدیده ای جدید نیست اما از نظر تاثیرگذاری بر اجرای حقوق بشردوستانه در جنگ هایی که بر پایه این دکترین ممکن است صورت گیرد، قابل توجه و تحلیل است. در چشم های نامتقارن، نابرابری و تفاوت فاحش توانمندی های نظامی طرف های متخاصم - اعم از اشخاص بین المللی و بازیگران غیردولتی - تو چیزی استراتژیک برای دست زدن به اقدامات نامتعارف (حتی به کارگیری شیوه ها و ابزارهای جنگی ممنوع یا زیر پا گذاشتن اصول تفکیک، منع درد و رنج بیهوده و حرمت بی طرفی) تلقی می گردد چرا که در این دکترین، به کارگیری قدرت نظامی تنها در راستای حصول نتیجه (عدم شکست در جنگ با دشمن غربی) تعیین و گزینش می گردد. از طرف دیگر، دولت های غربی نیست و اقداماتی که علیه استراتژی جنگ نامتقارن طرف دیگر (سه استراتژی جنگ نامتقارن) انجام می دهند، حقوق بشردوستانه را نقض خواهند کرد. در این نوشتار، چارچوب کلی جنگ نامتقارن از منظر موازین بشردوستانه حقوق درگیری های مسلحانه، تحلیل و ارزیابی می گردد.

جنگ نامتقارن، حقوق بشر دوستانه، غیرنظامیان، رزمندگان، اصل تفکیک