هرمز اسدی - دفتر مطالعات اقتصادی موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر کرج
نادر حیدری - بخش آبیاری موسسه تحقیقات فنی و مهندسی کشاورزی
مسعود قمری نژاد - مرکز خدمات جهاد کشاورزی دشت سرخه، شهرستان شوش، استان خوزستان

اهداف مطالعه حاضر بررسی ویژگیهای اقتصادی اجتماعی درگروه های مختلف بهره برداری، تعیین سودآوری تولید ذرت آبی بین بهره برداران نمونه، تعیین متوسط کارایی مصرف آب در تولید محصول، برآورد ارزش تولیدات آبی به ازای یک ریال آب مصرفی در منطقه و عکس العمل بهره برداران نسبت به شاخص های کیفی بوده است. این مطالعه در دشت سرخه در شهرستان شوش در استان خوزستان در سال زراعی 86-1385 اجرا شده است. اطلاعات از طریق تکمیل پرسشنامه که از 30 بهره بردار نمونه که از طریق روش نمونه گیری طبقه بندی شده انتخاب شده بودند، جمع آوری گردید. جهت برآورد سودآوری تولید از نرم افزار EXCEL استفاده گردید. طبق نتایج ، مساعدت کشت آبی به درآمد خانوارها 7/96 درصد در منطقه بوده است. میانگین نرخ بذر برای ذرت 2/25 کیلوگرم در هکتار و قیمت آن 13450 ریال به ازای هر کیلو بوده است. میانگین مصرف کودهای اوره، فسفات و پتاس بترتیب برای ذرت به ترتیب 4/470 ، 5/168 و 88 کیلوگرم درهکتار می باشد. میانگین مصرف آب برای تولید ذرت 8/14888 متر مکعب در هکتار مشخص شده است. میانگین سود خالص تولید ذرت ابی بهره برداران 5468 هزارریال در هکتار برآورد شد. ارزش ناخالص تولید ذرت توانسته است 50 درصد از هزینه های تولید محصول را پوشش دهد. بازده فروش ذرت 6/57 درصد برآورد گردید. کارایی اب در تولید ذرت بین بهره برداران نمونه 39/0 و ارزش تولید محصول به ازای یک ریال آب مصرفی 3/8 ریال برآورد شد. در گروه های مختلف بهره برداری زیر 5 هکتار، بین 10-5 هکتار، یبن 20-10 هکتار و بالاتر از 20 هکتار، میزان کارایی آب در تولید ذرت به ترتیب 4/0 ، 38/0 ، 43/0 ، و 32/0 محاسبه شد. 5/12 درصد از درآمد ناخالص تولید محصول به مصرف هزینه های آب رسیده است. 53درصد از کشاورزان اعتقاد داشتند که بازار آب رسمی در منطقه وجود ندارد. در حدود 70 درصد از زارعین اعتقاد داشتند که اثر توسعه آبیاری روی معیشت خانوارها باعث افزایش و پایداری تولید در منطقه می گردد. 7/36 درصد از کشاورزان اعتقاد داشتند که میزان آب آبیاری درمنطقه محدود بوده است.

بهره وری آب - ذرت - سودآوری - دشت سرخه