مهین سبحانی - استادیار حقوق بین الملل دانشگاه گیلان

مرور زمان، مانعی در راه اقامه دعاوی اعم از کیفری و حقوقی است. بسته به اینکه مرور زمان در چه نوع دعاوی مطرح شود، ماهیت و اهداف و آثار و قواعد حاکم بر آن متفاوت خواهد بود. در رابطه با استفاده از سلاح های شیمیایی و نقض قواعد حاکم بر ممنوعیت استفاده از آن، مسیله مرور زمان در هردو دسته دعاوی حقوقی و کیفری قابلطرح است. با توجه به گذشت مدتزمان مدیدی از اتمام جنگ ایران و عراق، امکان استناد به مرور زمان در دعاوی مربوط به استفاده از سلاح های شیمیایی طی این جنگ در دادگاه های ملی و بین المللی وجود دارد. با توجه به اینکه مرور زمان یک اصل کلی حقوق است که از نظامهای داخلی وارد حقوق بین الملل شده است، این مقاله ضمن تبیین اصل مرور زمان در نظامهای حقوقی داخلی و بین المللی، به این نتیجه میرسد که با توجه به عدم احقاق حقوق قربانیان سلاحهای شیمیایی جنگ عراق با ایران، هرچند هنوز امکان اقامه دعوای کیفری برای قربانیان وجود دارد، اقامه دعاوی حقوقی و مطالبه خسارت میتواند با مانع مرور زمان برخورد کند.

مرور زمان، جنایت جنگی، سلاح های شیمیایی