داود کارگرزاده - دانشگاه آزاد اسلامی واحد تاکستان
امیرحسین شیرانی راد - موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر
فرهاد جباری - دانشکده کشاورزی دانشگاه زنجان
سیدعلیرضا ولدآبادی - دانشگاه آزاد اسلامی واحد تاکستان

به منظور بررسی اثرات تنش خشکی بر عملکرد و اجزای عملکرد ارقام کلزا، آزمایشی به صورت کرت های خرد شده در قالب بلوک های کامل تصادفی با چهار تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه زنجان اجرا گردید. تنش کم آبی به صورت عامل اصلی در سه سطح شامل: آبیاری معمول، قطع آبیاری از مرحلۀ ساقه دهی به بعد و قطع آبیاری از مرحلۀ گلدهی به بعد و رقم به عنوان عامل فرعی در 5 سطح شامل : Zarfam _ SLM046 _Talaye _Licord _Okapi بودند. نتایج حاصل نشان داد تأثیر تنش کم آبی بر عملکرد بیولوژیک، عملکرد دانه، تعداد خورجین در شاخه های فرعی، تعداد دانه در خورجین اصلی و تعداد دانه در خورجین فرعی در سطح یک درصد و بر شاخص برداشت و وزن هزاردانه، در سطح پنج درصد معنی دار بود. بین ارقام کلزا از لحاظ صفات فوق اختلاف معنی داری مشاهده شد. و مقایسه میان گین ها نشان داد که بیشترین عملکرد بیولوژیک با 8950 کیلوگرم در هکتار از رقم Okapi ، بیشترین شاخص برداشت با 60/27 از رقم Talaye، و بیشترین وزن هزاردانه از رقم Zarfam با 88/3 گرم به دست آمدند. بیشترین عملکرد دانه از رقم Talaye با 2254 کیلوگرم در هکتار به دست آمد که با عملکرد دانه حاصل از ارقام دیگر در یک گروه آماری قرار داشت. اثر متقابل آبیاری و رقم بر شاخص برداشت در سطح یک درصد معنی دار و برسایر صفات معنی دار نبود. نتایج این بررسی نشان داد که قطع آب از مرحلۀ ساقه دهی به بعد صفات زراعی کلزا را به شدت کاهش داد و سبب تسریع مرحلۀ گلدهی گردید.

تنش کم آبی، کلزا، عملکرد دانه، اجزای عملکرد