تاثیر اجرای روش های سنتی آبخیزداری توسط آبخیز نشینان در حفظ منابع آب و خاک حوضه آبخیز اسکوچای

تجارب متعدد در کشورهای در حال توسعه نشان داده است که رسیدن به توسعه اقتصادی و اجتماعی بدون توجه به متن جوامع و تلاش در جهت ارتقاء سطح فرهنگ و آگاهی مردم ممکن نخواهد بود. لذا باید با انتقال یافته های علمی از یک سو و احیاء روش ها و سنت های صحیح و کارا در مدیریت حوضه در جوامع آبخیزنشین از سوی دیگر، مردم را هر چه بیشتر با مسأله حفظ منابع آب و خاک و در نهایت مدیریت مردمی بر حوضه ها آشنا نمود. علت انتخاب حوضه آبخیز اسکوچای جهت مطالعه موردی، اجرای سنتی روش های حفاظت منابع آب و خاک در این حوضه توسط آبخیزنشینان با قدمت چندین صدساله، می باشد. همچنین تمرکز این عملیات در محدوده پایلوت حوضه موجب گردیده بخش هایی نسبتا همسان از نظر شرایط توپوگرافی، زمین ساختی و کاربری در حوضه شناسایی شوند که تنها از نظر وجود یا عدم وجودعملیات سنتی دارای تفاوت می باشند. به این ترتیب امکان بررسی مقایسه ای تاثیر اجرا و عدم اجرای عملیات فراهم گردد. در حوضه مطالعاتی اسکوچای به صورت سنتی روش های حفاظت منابع آب و خاک توسط آبخیزنشینان صورت گرفته است. چنانچه سکوبندی اراضی و کشت در پشت سکو، احداث دیواره ساحلی و ایجاد بندهای کوچک سنگی به صورت خشکه چین در بستر شیب دار آبراهه ها کاملاً مشهود است. وجود سکوها، بندهای سنگی موجود در مسیر ابراهه ها علاوه بر اینکه مانع از انتقال رسوب به پایین دست شده، با افزایش پوشش گیاهی موجب کاهش فرسایش سطحی و بالا آمدن سطح آب زیرزمینی و افزایش ذخیره آب شده است.

Keywords:

حفاظت , دانش بومی , سنتی , پایلوت