مهرداد عطایی کچویی
مهدی کریمی
بهرام مجدنصیری
سمانه متقی

به منظور بررسی اثر آبیاری محدود بر خصوصیات زراعی و عملکرد چهار رقم افتابگردان، آزمایشی به صورت کرتهای خرد شده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار و طی دوسال در مزرعه ایستگاه تحقیقات کشاورزی کبوترآباد اصفهان انجام شد. تیمارهای آزمایشی عبارت بودند از : دورآبیاری به عنوان فاکتور اصلی شامل سه سطح، آبیاری مطلوب، محدودیت متوسط آب، و محدودیت شدید آب، ( به ترتیب آبیاری پس از 60، 90 ، 120 میلیمتر تبخیر از تشتک تبخیر کلاس A) و همچنین رقم به عنوان فاکتور فرعی شامل 4 رقم بود. نتایج تجزیه مرکب آزمایش نشان داد که اثرات آبیاری محدود بر تمامی صفات از قبیل ارتفاع گیاه، قطر طبق، عملکرد دانه و عملکرد روغن در سطح یک درصد معنی دار بود و تنها صفت تعداد کل دانه در طبق تحت تاثیر این تیمار قرار نگرفت. دلیل کاهش 26 و 40درصدی عملکرد دانه به ترتیب در تیمارهای 90 و 120 میلیمتر تبخیر نسبت به تیمار شاهد را می توان به کاهش اجزاء عملکرد از جمله وزن هزاردانه و تعداد دانه پر در طبق نسبت داد.همچنین به دلیل وجود همبستگی بین عملکرد روغن با عملکرد دانه و درصد روغن، عملکرد روغن به ترتیب با کاهش 33و53 درصدی در تیمارهای 90 و 120 میلی متر تبخیر مواجه شد. اثر رقم نیز بر تمامی صفات به استثنای درصد روغن در سطح یک درصد معنی داربود بیشترین عملکرد دانه و روغن در شرایط ابیاری مطلوب و تیمار 90 میلی متر تبخیر، در رقم Master مشاهده شد. ولی در تیمار آبیاری بعد از 120 میلیمتر بالاترین عملکرد دانه و روغن در رقم Lakumka دیده شد. همچنین در هر سه سطح آبیاری پایین ترین عملکرد دانه و روغن از رقم Berezanski به دست آمد.

آفتابگردان، روغن، طبق، عملکرد، محدودیت آبیاری