حسین قسامی - دانشجوی کارشناسی ارشد فلسفه تطبیقی دانشگاه تبریز
محمد اصغری - دانشیار گروه فلسفه دانشگاه تبریز

موضوع این مقاله بررسی مفهوم عدم در تفکر هایدگر و نشیدا است. هایدگر که میراث دار فلسفه غرب است، در کتاب متافیزیک چیست به نحو بنیادین به مسیله عدم می پردازد. به عقیده که به مفهوم عدم نه تنها از مفهوم نفی شدگی ناشی نمی شود، بلکه اغازین تر از ان است. عدم در تفکر هایدگر ربطی وثیق به خصلت های وجودی، یا آنچه هایدگر آن را اگزیستانسیال های دازین می نامد، دارد. عدم هایدگری از طریق ترس - آگاهی آشکار می گردد و طی آن در جریان فرو غلتیدن همه موجودات در یک کلیت، دازین خود را تنها مهی هولناک می یابد. بر این اساس پرسش از عدم اندازه پرسش از هستی اهمیت دارد. نیشیدا نیز که میراث دار سنت بودیسم است، مسیله عدم را در کانون توجه قرار میدهد. عدم نیشیدایی تا حد زیادی رنگ و عرفانی بودیستی دارد. به عقیده اوعدم بنیاد همه چیز است. عدم نیشیدایی وجهی انضمامی و این جهانی است اما در عین حال ورای موجودات است. عدم از این لحاظ تعیین بخش هستی است. در این نوشتار با تحلیل مواردی چون ترس - اگاهی و در جهان - هستن در فلسفه هایدگر و تجربه محض ، سونیاتا و مکان عدم در تفکر نیشیدا به مقایسه مفهوم عدم در این دو فیلسوف پرداخته ایم.

هایدگر،نیشیدا،عدم،ترس-آگاهی،بودیسم،سونیاتا،مکان عدم