مسعود بیات - دانشیار گروه تاریخ دانشگاه زنجان
داود بیات - دانشجوی دکتری مسایل ایران دانشگاه مفید

با وجود آنکه شیخ اشراق به معنای رایج کلمه فیلسوف سیاسی نیست، در عین حال به دلیل اهتمام جدی اش نسبت به تعریف و تبیین جایگاه حکیم متاله در راس هرم ریاست تامه دینی و دنیایی و نیز به واسطه ماجرای تراژیک تکفیر و قتلش ( که شایبه سیاسی بودن فعالیت های وی را تقویت نموده است) مورد توجه پژوهندگان حوزه اندیشه های سیاسی واقع شده است چیست اشراق از اندیشه های حکمی فهلویون و حکمای پارس و نیز حکمت اشراقی افلاطونی متاثر و بر این باور بود که حاکمیت و سیاست به کسی تعلق می گیرد که متوغل در تاله و متبحر در حکمت بوده، صاحب کرامات و قادر به انجام خوارق عادات (مشی علی الماء و الهواء و قدرت انسلاخ روح از بدن رویت فرشتگان و...) باشد. وی دست یافتن حکیم الهی به حاکمیت و ریاست را از طریق زور و غلبه بر خشونت نفی کرده، دوره ریاست او را دورانی نورانی و الهی معرفی می کند.

شیخ اشراق،حکیم متاله،فره ایزدی،ریاست