عباس بیابانی - دانشیار گروه تولیدات گیاهی، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه گنبد کاووس
مهدی زارعی - استادیار گروه تولیدات گیاهی، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه گنبد کاووس
سمیه سنچولی - دانش آموخته کارشناسی ارشد گروه تولیدات گیاهی، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه گنبد کاووس

مقدمه: دما و رطوبت از عوامل اصلی جوانه زنی بذر بوده که سرعت جوانه زنی بذرھای فاقد خواب را تعیین می کنند. لذا این تحقیق به منظور بررسی تاثیر دما و مدت زمان قرار دادن بذور در دماھای مختلف بر خصوصیات جوانه زنی بذر جو رقم خرم اجرا شد. مواد و روش ھا: آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با چھار تکرار در آزمایشگاه تحقیقات بذر دانشگاه گنبد کاووس در سال 1393 انجام شد. تیمار ھای آزمایش شامل دامنه دمایی در چھار سطح (25، 30، 35 و 40 درجه سانتی گراد) و مدت زمان قرار دادن بذور در آون در چھار سطح (24، 48، 72، 96 ساعت) بودند. صفات مانند مجموع وزن تر و خک گیاھچه ھا، ریشه چه ھا و بذور جوانه زده، طول گیاھچه، طول ریشه چه و ھمچنین شاخص ھای جوانه زنی اندازه گیری شدند. نتایج: نتایج نشان داد که اثر دما و اثر متقابل دما و مدت زمان قرار دادن بذور در آون بر درصد جوانه زنی، درصد جوانه زنی در روز، شاخص جوانه زنی، شاخص سرعت جوانه زنی و سرعت جوانه زنی بذر جو رقم خرم معنی داری بود، ولی مدت زمان قرار دادن بذور جو در آون به جز در شاخص سرعت جوانه زنی بر سایر خصوصیات جوانه زنی تاثیر معنی داری نداشت. در این تحقیق با توجه به مقایسه میانگین اثر متقابل دما و مدت زمان؛ بھترین درصد جوانه زنی، درصد جوانه زنی در روز، شاخص جوانه زنی، شاخص سرعت جوانه زنی و ضریب سرعت جوانه زنی بذور جو به تیمار دمای 30 درجه سانتی گراد و مدت زمان 24 ساعت قرار دادن در آون اختصاص داشت. نتیجه گیری: مطابق نتایج، افزایش دما از 30 درجه سانتی گراد به بالا و ھم چنین افزایش مدت زمان قرار گرفتن بذور در دماھای مختلف از 24 ساعت به بالا باعث کاھش شاخص ھای جوانه زنی شد، که حاکی از اثر تنش ھای محیطی (دما) در کاھش سرعت جوانه زنی بذور جو می باشد.

دما، زمان، شاخص های جوانه زنی، جو