هوشمند عطایی - دانشیار دانشگاه پیام نور، گروه جغرافیا، تهران
رضا پری زنگنه - دانشجوی کارشناسی ارشد رشته آب و هواشناسی (تغییرات اقلیم)

افزایش جمعیت و گسترش شهرنشینی، توسعه صنعتی و در نتیجه توسعه حمل و نقل، آلودگی هوا را درکلان شهر اصفهان به یکی از مهمترین چالش های مردم و مسیولان تبدیل کرده است. رابطه تنگاتنگ بینغلظت آلاینده های جوی با پارامترهای هواشناسی، ضرورت پیش بینی روند تغییرات غلظت آلاینده هایجوی و نیاز به پایش مستمر و دسترسی به داده های اولیه به منظور ارتقای سطح پیش بینی کیفیت هوا، لازماست که در زمینه نصب و راه اندازی دستگاه های سنجش آلودگی هوا در کلان شهر اصفهان اقدام گردد.تحقیق پیش رو، اولین تحلیل منتشر شده در مورد کیفیت هوا بر اساس اطلاعات ایستگاه سنجشآلاینده های جوی هواشناسی اصفهان می باشد که علاوه بر تحلیل شاخص کیفیت هوا، غلظت آلاینده ها رااز بعد زمانی تحلیل کرده است. همچنین در این تحقیق پارامترهای هواشناسی تاثیرگذار بر تغییرات غلظتآلاینده ها مورد بررسی قرار گرفته و پدیده گرد وخاک در استان نیز بررسی شده است. نتایج این تحقیقنشان داد در ایستگاه هواشناسی اصفهان، طی سال 1394، 26 روز شاخص کیفیت هوا پاک، 246 روز متوسط، 60 روز کیفیت هوا ناسالم برای گروه های حساس و 29 روز ناسالم برای عموم بوده است.بررسی های ماهانه و فصلی نشان داد که در فصول سرد سال پدیده غالب در استان و عامل افزایش غلظتآلاینده های جوی، سکون هوا و وارونگی دما و وقوع اینورژن در سطح زمین می باشد. بررسی اطلاعاتجوی در روزهای وقوع اینورژن در ایستگاه سنجش آلودگی هوا در کنار هم با استفاده از روشهایهمبستگی نشان داد که پارامتر های هواشناسی نقش مهمی را در افزایش غلظت و انباشت مواد آلاینده صنعتی و آلودگی هوا در این ایستگاه داشته است. در فصول گرم سال نیز پدیده گرد وخاک، استان را تحت تاثیر خود قرار می دهد که باعث کاهش کیفیت هوا شده است.

پارامترهای هواشناسی، آلاینده های جوی، شاخص کیفیت هوا، گردوخاک، اینورژن