محمدحسین شریعتمداری - دانشجوی کارشناسی ارشد دانشکده کشاورزی دانشگاه بیرجند
محمد گلباشی - دانشجوی کارشناسی ارشد پردیس ابوریحان دانشگاه تهران
مهدی ضرابی - دانشجوی کارشناسی ارشد پردیس ابوریحان دانشگاه تهران
ایرج اله دادی - عضو هیئت علمی پردیس ابوریحان دانشگاه تهران

شوری یکی از تنش های رایج در مناطق خشک و نیمه خشک است که درصد استقرار گیاهان را تحت تاثیر قرار می دهد تحمل به تنش در مرحله جوانه زنی به عنوان اولین مرحله رشد گیاه بسیار اهمیت دارد. عکس العمل صفات جوانه زنی به تنش شوری متفاوت است و نظر بسیاری از محققین را به خود جلب کرده است. هدف از این تحقیق بررسی و ارزیابی ارقام آفتابگردان نسبت به اثرات تنش شوری در مرحله جوانه زنی بذر می باشد. بدین منظور آزمایشی در آزمایشگاه تکنولوژی بذر پردیس ابوریحان دانشگاه تهران به صورت فاکتوریل و در قالب طرح کاملاً تصادفی با چهار تکرار انجام پذیرفت. فاکتور مورد مطالعه 5 سطح شوری (صفر، 3/0- ، 5/0- ، -1 ، 5/1- مگاپاسکال) بود که برروی 2 رقم آفتابگردان (مگاسان و اروفلور) مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج تجزیه واریانس داده ها نشان داد که بین ارقام از نظر تمامی صفات بجز وزن تر و خشک ریشه چه و همچنین نسبت طول ریشه چه به ساقه چه اختلاف بسیار معنی داری وجود دارد. در شرایط بدون تنش (شاهد) بیشترین سرعت جوانه زنی و در شرایط 5/1- مگاپاسکال کمترین سرعت جوانه زنی مشاهده گردید. نتایج حاصله نشان داد که وزن خشک ریشه چه حساس ترین صفت نسبت به شوری بوده و بیشترین کاهش را در مورد هر دو رقم داشته است. مقایسه میانگین با روش دانکن نشان داد که بین سطوح مختلف شوری از نظر وزن خشک ریشه چه و همچنین نسبت طول ریشه چه به ساقه تفاوتی وجود ندارد. رقم اروفلور در تمام صفات بجز وزن تر ریشه چه از وضعیت بهتری نسبت به رقم مگاسان برخوردار بود.

تنش شوری، افتابگردان، درصد جوانه زنی، گیاهچه