مجید رحیمی زاده - دانشگاه آزاد اسلامی واحد بجنورد
علی کاشانی - دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرج
کیومرث کلارستاقی - دانشکده کشاورزی دانشگاه آزاد اسلامی واحد مشهد
علی مرجانی - دانشگاه آزاد اسلامی واحد بجنورد

این آزمایش با هدف ارزیابی نحوه تاثیر تنش خشکی و عناصر کم مصرف برعکس العمل بذر آفتابگردان به تنش خشکی در مرحله جوانه زنی در دو بخش مطالعه مزرعه ای و آزمایشگاهی انجام شد. این آزمایش به صورت کرتهای دوبار خرد شده در قالب طرح آزمایشی بلوک های تصادفی با سه تکرار اجرا شد که دور آبیاری در مزرعه به عنوان فاکتور اصلی در سه سطح (1- بدون تنش خشکی 2- تنش متوسط خشکی 3- تنش شدید خشکی) و مصرف کودهای ریز مغذی در مزرعه به عنوان فاکتور فرعی در شش سطح (1- بدون مصرف کود ریز مغذی 2- آهن 3- آهن+ روی 4- آهن+روی +مس 5- آهن +روی+مس+منگنز 6- آهن+روی+مس+منگنز+بور) و تیمار تنش خشکی در مرحله جوانه زنی بذر در آزمایشگاه با 4 سطح (صفر، 3-، 6-، و 9- بار ) با استفاده از پلی اتیلن گلایکول به عنوان عامل فرعی لحاظ شد. نتایج نشان داد تنش خشکی در مزرعه حساسیت بذر را به تنش خشکی در مرحله جوانه زنی افزایش می دهد. طول ساقه چه بیش از ریشه چه تحت تاثیر تنش خشکی در مزرعه قرار گرفت و همینطور اعمال تنش خشکی در مزرعه بیشتر بر سرعت جوانه زنی موثر بود تا درصد جوانه زنی. در حالی که مصرف کودهای ریزمغذی موجب کاهش حساسیت بذور به تنش خشکی در مرحله جوانه زنی گردید. تنش خشکی در مرحله جوانه زنی موجب کاهش معنی داردرصد جوانه زنی، سرعت جوانه زنی، طول ریشه چه و ساقه چه بذر آفتابگردان شد اما در تیمار کودی Fe+Zn+Cu+Mn طول ساقه چه و ریشه چه کمتر تحت تاثیر تنش وارده قرار گرفت و کمترین عکس العمل به تنش خشکی در مرحله جوانه زنی مشاهده شد. لذا مصرف توام کودهای حاوی آهن، روی، مس و منگنز در زراعت آفتابگردان به خصوص در شرایط کم آبی و تنش خشکی توصیه می گردد.

ریزمغذی، تنش خشکی، آفتابگردان، بنیه بذر