تیمور محمدی - استادیار و عضو هییت علمی گروه اقتصاد نظری، دانشگاه علامه طباطبایی
حمید ناظمان - دانشیار و عضو هییت علمی گروه اقتصاد نظری، دانشگاه علامه طباطبایی
یونس خداپرست پیرسرابی - دانشجوی دکترای اقتصاد نفت و گاز دانشگاه علامه طباطبایی

دست یابی به رشد اقتصادی یکی از مهم ترین اهداف اقتصادی کشورها است و برای نیل به این هدف، شناخت عوامل تاثیرگذار بر آن، بسیار مهم می باشد. توسعه مالی و باز بودن تجاری، دو عامل بسیار مهم موثر بر رشد اقتصادی هستند که از طرق مختلف رشد اقتصادی را تحت تاثیر قرار می دهند. در این مطالعه به بررسی رابطه علیت بین توسعه مالی، باز بودن تجاری و رشد اقتصادی در ایران و نروژ، با استفاده از مدل تصحیح خطای برداری (VECM) پرداخته شده است. دوره مورد مطالعه برای ایران سال های 2009- 1967 و برای نروژ سال های 2006- 1967 می باشد. برای توسعه مالی از دو شاخص نسبت حجم نقدینگی به GDP و نسبت اعتبارات اعطایی به بخش خصوصی به GDP استفاده و برای نشان دادن باز بودن تجاری و رشد اقتصادی نیز، دو شاخص شدت تجاری و تولید ناخالص داخلی سرانه مورد استفاده قرار گرفت. نتایج تحقیق نشان می دهد که در اقتصاد ایران، شاخص های توسعه مالی و باز بودن تجاری علت کوتاه مدت رشد اقتصادی است. در بلندمدت نیز بین هر دو شاخص توسعه مالی و رشد اقتصادی رابطه علیت دوطرفه برقرار است. نتایج رابطه علیت در کشور نروژ نشان می دهد که در کوتاه مدت یک رابطه علیت یک طرفه از سمت رشد اقتصادی به سوی شاخص اعتبارات اعطایی به بخش خصوصی وجود دارد. همچنین در بلندمدت بین شاخص های اعتبارات اعطایی به بخش خصوصی و شدت تجاری رابطه دوسویه وجود دارد و یک رابطه یک طرفه از سمت رشد اقتصادی به سوی شاخص اعتبارات اعطایی به بخش خصوصی نیز برقرار است. بنابراین می توان گفت که در ایران دیدگاه طرف عرضه و در نروژ دیدگاه طرف تقاضا صادق است.

توسعه مالی، بازبودن تجاری، رشد اقتصادی، مدل تصحیح خطای برداری