محمد اکبرپور - استادیارگروه جغرافیا دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه رازی
زهرا کردی - دانشجوی دکتری جغرافیا وبرنامه ریزی روستایی دانشگاه آزاد اسلامی واحدتهرانمرکزی

سکونتگاههای انسانی به عنوان نظام های جغرافیایی و واقعیت های مکانی – فضایی، متاثر از عوامل و نیروهای فضاساز در یک فرآیند زمانی - مکانی بوجود آمده و همواره تحت تاثیر فرآیند های درونی و بیرونی (اجتماعی- فرهنگی، اقتصادی و محیطی-اکولوژیک) در حال تغییر و تحول ب وده اند. در این میان سکونتگاههای روستایی به عنوان جزیی از نظام های جغرافیایی که متشکل از اجزاء مرتبط به هم می باشند، متاثر از موقعیت و جایگاه مکانی- فضایی، نحوه تعامل یا ارتباط (ارتباط درونی و بیرونی) با مراکز شهری، خود در گذر زمان همواره دستخوش تحولاتی شده اند. در حال حاضر از جمله رویکردهای حاکم، پس از تطور و تحول تاریخی انواع رویکردها و دیدگاههای مختلف مرتبط با توسعه، رویکرد توسعه پایدار است که به عنوان رویکرد غالب، ساختار فکری برنامه یزان را در ساماندهی فضاهای جغرافیایی تحت تاثیر قرار داده است، کلانشهر تهران علاوه بر سطح ملی، در سطح منطقه ای وناحیه ای نیز بالاترین تعداد وتنوع کارکردها را دارد وبعنوان مکان مرکزی برتر، ارایه کننده کالاها وخدمات مختلف به شهرها وروستاهای اطراف حوزه اش می باشد. بدین ترتیب بنظر می رسد جهت کاهش آثار غیراصولی شهرها بر نواحی روستایی و تضمین منافع اقتصادی، اجتماعی و محیطی هر یک، تاکید بر رویکرد مدیریت توسعه پایدار امری اجتناب ناپذیر تلقی می گردد. بنابراین طبق یافته های پژوهش در مجموع، از آن جا که بروز تحولات اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی وفضایی- کالبدی وشکل گیری کارکردهای جدید در نواحی روستایی اطراف تهران بصورت خودجوش وفاقد هر گونه حرکت برنامه ریزی شده بوده است, آثار وپیامدهای نامطلوبی هم بر شهر تهران وهم بر نواحی اطراف آن بر جای گذاشته است که به همین دلیل کنترل وهدایت تحولات در نواحی اطراف تهران در راستای توسعه ی یکپارچه وپایدار نواحی شهری وروستایی از طریق تهیه واجرای طرح های ساماندهی ضروری می باشد.

توسعه توسعه پایدار ، مدیریت ، روستاهای کلان شهر تهران