زهرا زارع - کارشناس ارشد زبان و ادبیات فارسی دانشگاه آزاد اسلامی بروجرد دکتری زبان شناسی مدرس دانشگاه
محمدصادق تفضلی - استادیارزبان و ادبیات فارسی و عضو هییت علمی دانشگاه آزاد اسلامی بروجرد

این مقاله ازنوع مقالات میان رشته ای : ادبیات ، جامعه شناسی و روان شناسی است ، که به بیان دو پدیده مهم اجتماعی و روان شناسی ، تقلید و قیاس ،از دیدگاه روان شناسی اجتماعی و مولانا می پردازد . تقلید یکی از پدیده های اجتماعی است و از دیر باز یکی از مباحث محوری فلا سفه ، فقها ، عرفا و پژوهشگران علوم تربیتی در عرصه ی فرهنگ و معارف بشری بوده است ، که هم جامعه شناسان و هم روانشناسان به آن توجه خاص دارند . مولوی به عنوان یک عارف اجتماعی در مثنوی معنوی به بسیاری از پدیده های اجتماعی توجه نموده ، از جمله پدیده های مورد توجه خاص او در این خصوص توجه به مساله تقلید و قیاس است .تقلید از نظر علوم رفتاری دو جنبه دارد : تقلید آگاهانه و انتخابی و تقلید نا آگاهانه و کورکورانه . آن جنبه از تقلید که بیشتر مورد توجه مولانا قرار گرفته تقلید کورکورانه و نا آگاهانه بوده است که مولانا در تمام موارد با آن مخالفت می ورزد . قیاس نیز به عنوان عامل موثر در شناخت انسان ها ، محور اصلی بسیاری از داستان ها و تمثیلات مولانا است وی در تمامی موارد آن را مردود دانسته و از عوامل مهم خطاهای شناختی انسان به حساب می آورد . در این مقاله ضمن بررسی برخی داستان ها و تمثیل های مولانا در این موارد خطرات شناختی و معرفتی این دو پدیده ی مهم را از دیدگاه این عارف برجسته قرن هفتم هجری مورد بررسی قرار داده ایم .

آسیب شناسی ،اجتماع ، علوم رفتاری (روانشناسی )،تقلید ،قیاس ، مولوی