نظریه علمی در تدریس تجربی

در آموزش اثربخش علوم تجربی، انجام آزمایش و فعالیتهای عملی مناسب، یکی از ضروری ترین بخشهای برنامه درسی است که علاوه بر کمک به درک عمیق مفاهیم و افزایش انگیزه فراگیران در یادگیری علوم، سبب پرورش مهارتهای کار با ابزار، مواد و وسایل آزمایشگاهی و نیز دستیابی به سطوح بالاتر حیطههای شناختی و مهارتهای کاوشگری و حل مسیله میگردد . بررسیها نشان داده است که علیرغم انجام آزمایش در مدارس، فراگیران نمیتوانند مهارتهای لازم برای حل مسیله و انجام پژوهش را کسب نمایند . با سطح بندی انواع فعالیتهای آزمایشگاهی و مشخص نمودن سبکهای متفات این نوع فعالیتها با توجه به نوع رویکردهای انتخابی، میزان دخالت معلم و فراگیر و نیز میزان پیچیدگی فعالیتهای انجام گرفته، مشخص شده است که در بیشتر مدارس، انجام فعالیتهای آزمایشگاهی بر پایینترین سطح مهارتی یعنی توصیف یک پدیده علمی متمرکز بوده و توجه چندانی به سطوح مهارتی بالاتر نمیشود . پژوهشگران متعددی برای رفع این مشکل و ارایه طریق، به مطالعه پرداخته و روشهای گوناگونی را ارایه کردهاند؛ اما در عمل هیچ کدام از روشهای پیشنهادی نتوانستهاند راه حل جامعی برای فایق آمدن بر مشکلات موجود و تربیت فراگیرانی فکور و کاوشگر ارایه نمایند . در این مقاله، بر پایه مطالعات کتابخانهای و تجربیات موجود در کلاس درس، الگوی جدیدی ارایه میشود که تا حدودی میتواند نقاط ضعف الگویهای ارایه شده را بر طرف نماید . در الگوی پیشنهادی، برای دستیابی به سطوح بالاتر حیطه های شناختی و روانی - حرکتی، پنج مرحله برای انجام فعالیتهای آزمایشگاهی در نظر گرفته شده است . این سطوح پنجگانه از آسان به پیچیده طراحیشده اند و با گذر از یک سطح مهارتی به سطح دیگر، علاوه بر اینکه بر پیچیدگی فعالیتهای انجام گرفته افزوده میشود، نقش معلم در فرایند یاددهی - یادگیری کمتر ولی نقش فراگیران رفته رفته پررنگتر میشود . با اجرای نظاممند این روش در تمام مقاطع تحصیلی و با درجه پیچیدگی متفاوت، میتوان مهارتهای لازم برای حل مسیله و انجام پژوهش را در فراگیران پرورش داد

Keywords:

الگوی نظری , آموزش علوم تجربی , فعالیتهای آزمایشگاهی , آموزش اثربخش