علی فرامرزی
محمدباقر خورشیدی بنام
مهرداد یارنیا

زئولیت ها مواد متخلخلی هستند که با دارا بودن ساختمان کریستالی مانندغربال مولکول عمل کرده و به دلیل داشتن ظرفیت تبادل کاتیونی بالا و قرار گرفتن بعضی از کاتیونها در شبکه، نقش اصلاح کنندگی در خاک داشته. این تحقیق به منظور بررسی اثر کاربرد زئولیت برمصرف بهینه آب در زراعت کلزا در موسسه اصلاح بذر و نهال کرج اجرا گردید. تیمارها شامل سه سطح زئولیت (0، 10 و 20) تن در هکتار با دانه بندی (2-0 میلیمت) و سه سطح آبیاری با (120، 80 و 160) میلی متر تبخیر از سطح تشتک کلاس A در کرتهای اصلی و دو واریته اپرا و زرفام در کرتهای فرعی به صورت ازمایشات فاکتوریل اسپلیت پلات با بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار مورد بررسی قرار گرفتند. صفات مورد آزمایش عبارت بودند از: ارتفاع ساقه، وزن هزاردانه ، عملکرد دانه، درصد روغن، عملکرد روغن و غیره تجزیه های آماری برای صفات ذکر شده با استفاده از نرم افزار Mstat c انجام گردید. نتایج بدست آمده نشان داد که تمامی صفات اندازه گیری شده بین سطوح مختلف زئولیت به جز تعداد خورجین غیربارور در ساقه اصلی و بوته و شاخص برداشت معنی دار گردیدند. همچنین افزایش فاصله آبیاری باعث افزایش تعداد خورجین غیربارور در شاخه فرعی، اصلی و بوته گردید. شایان ذکر است که مصرف ده تن زئولیت، تعداد دانه در خورجین را افزایش داده با توجه به این که مصرف بیست تن زئولیت صفات هزاردانه و تعداد خورجین در بوته را افزایش داده است. اما به نظر می رسد مصرف ده تن زئولیت از نظر اقتصادی و افزایش عملکرد دانه بهتر باشد.

زئولیت، آبیاری، کلزالکرد روغن، عملکرد دانه، اجزای عملکرد