محسن باغستانی فر - دانش آموخته کارشناسی ارشد مرتعداری- دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری
مسعود برزعلی - دانشجوی کارشناسی ارشد مرتعداری- دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان
فاطمه سالاریان - دانش آموخته کارشناسی ارشد مرتعداری- دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری

بخشی از پوشش گیاهی حوزه آبخیز شاهکوه بالا در سال 1391 مورد مطالعه قرار گرفت. محاسبات انجام شده نشان داد، مراتع حوزه مطالعاتی، سطحی معادل 6566 هکتار دارد و در محدوده ارتفاعی 1998 تا 3822 متر از سطح دریا پراکنده است. طی دو مرحله بازدید و با روش پیمایش صحرایی، گونه های گیاهی منطقه جمع آوری و با استفاده از فلورهای مختلف نسبت به شناسایی کلیه گونه های گیاهی موجود در عرصه مراتع اقدام گردید. سپس بر اساس طبقه بندی فیلوژنی، تیره ها، جنسها و گونه های گیاهی شناسایی شده و فرمهای رویشی و زیستی گیاهان بر اساس طبقه بندی رانکایر )Rankiaer( مشخص گردید. نتایج نشان داد در منطقه مورد مطالعه سهم تیره پروانه آساها )Legominosae( و کاسنی )Compositae( از بقیه تیره ها بیشتر بود. گیاهان کلاس III با فراوانی 63 درصد بیشترین تعداد گونه را داشته و حدود 73 درصد گونه های منطقه را چند ساله ها، تشکیل دادند. همچنین گونه هایی با ارزش حفاظتی متوسط بیشترین تعداد را در منطقه به خود اختصاص دادند. مطالعات این تحقیق در رابطه با طبقه بندی گونه های گیاهی از لحاظ فرمهای رویشی حاکی از آن بود که بوته ایها در منطقه غالب بوده و سهم درختچهها در این مراتع از سایر فرمهای رویشی کمتر بود. از بین فرمهای زیستی نیز به ترتیب همیکریپتوفیتها و تروفیتها جزو فرمهای زیستی غالب منطقه طبقه بندی شدند. این مراتع از منابع اقتصادی اهالی حوزه بوده که تحت چرای مفرط و طولانی مدت قرار گرفته و بر اثر این دو عامل، در برخی سطوح سیر قهقرایی دارد. لذا بایستی اقدامات مدیریتی لازم در این زمینه صورت گرفته تا علاوه بر حفاظت همه جانبه از این منابع خدادادی، زمینه بهرهبرداری بهینه و پایدار از مراتع منطقه محقق گردد.

مطالعه فلورستیک، فرم زیستی، پوشش گیاهی، طبقه بندی اکولوژیکی، شاهکوه بالا