نادر کاظمی - استادیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد زنجان، گروه زیست شناسی، زنجان، ایران

دراین پژوهش به بررسی اثر سالیسیلیک اسید (SA) در گیاه سویا از نظر مقابله با تنش اکسیداتیو ناشی از نیکل پرداخته شد. گیاهان 21 روزه به مدت هفت روز در معرض غلظت های مختلفی از 0) NiCl2 . 6H2O و0/5 و1 میلی مولار) و 0) SA و0/2 میلی مولار) قرار گرفتند. تجمع نیکل در ریشه ها به مراتب بیشتر از بخش های هوایی گیاه بود. نتیجه جالب توجه دراین تحقیق کاهش انتقال نیکل از ریشه به اندام های هوایی در تیمارهای دارای SA بود. درغیاب SA، مقادیر بالای نیکل موجب کاهش وزن خشک ریشه ها و اندام های هوایی و نیز کاهش مقدار کلروفیل در برگ ها شد. در حالیکه SA سبب تعدیل این اثرات گردید. در گیاهان تیمار شده با نیکل، سطح فعالیت لیپوکسی ژناز( ( LOX و مقادیر مالون دی آلدیید (MDA) و H2O2 افزایش یافت. بعلاوه، تغییرات در فعالیت آنزیم های آنتی اکسیدان کاتالاز، گایاکول پراکسیداز و سوپراکسید دیسموتاز در برگ ها نشان داد که نیکل موجب تنش اکسیداتیو در گیاهان سویا گردید. افزودن SA به همراه یون های نیکل سبب تعدیل فعالیت آنزیم LOX و کاهش مقدار MDA و H2O2 گردید. همچنین SA فعالیت آنزیم های آنتی اکسیدان را در شرایط تنش نیکل افزایش داد. بنابراین، سالیسیلیک اسید از یک طرف با توقیف نیکل در ریشه ها و از طرف دیگر با افزایش فعالیت آنزیم های آنتی اکسیدان تا حد زیادی آسیب های اکسیداتیو ناشی از نیکل را کاهش می دهد.

Glycine max ، نیکل، تنش اکسیداتیو، آنزیم های آنتی اکسیدان، سالیسیلیک اسید