نعیما محمدی - استادیار جامعه شناسی و عضو هییت علمی دانشگاه شهید باهنر کرمان
امیر جعفرزاده گوغری - کارشناس ارشد رشته جامعه شناسی

نظریه نوسازی بوم شناختی به عنوان یک نظریه مسلط و پیشرو در جامعه شناسی محیط زیست مدعی توسعه اکوتوریسم در مناطق مختلف کشور ایران است. ایده اصلی نظریه نوسازی بوم شناختی این است که در عصر مدرنیته متاخر، صنعتی شدن، توسعه فنی، رشد اقتصادی و سرمایه داری، نه تنها با پایداری بوم شناختی سازگار است، بلکه از محرک های اصلی اصلاح زیست محیطی محسوب می شود که بهره گیری صحیح از آن می تواند در افزایش کمیت و کیفیت توریسم محلی اثربخش باشد. این مطالعه موردی در منطقه کوه شاه واقع در شهرستان بافت با روش تحلیل سند و مصاحبه با گروه های ذینفع انجام شده است. یافته های تحقیق حاضر نشان می دهند که با تکوین نظریه نوسازی بوم شناختی در کشورهای دارای جاذبه توریستی، می توان حفاظت و معرفی زیست بوم را با توجه به آگاهی اجتماعی بومیان و نه لروما فناوری ایجاد کرد. در نمونه کوه شاه، توقف بهره برداری اقتصادی و فن آورانه معدن کاران توسط گروه های اجتماعی ذینفع شامل کوهنوردان، بومیان منطقه، روزنامه نگاران و اعضای شورای روستا زمینه تقویت توریسم را بصورت سالیانه در این منطقه فراهم آورد. از یافته های این تحقیق چنین نتیجه می گیریم که یکی از مهمترین انواع استراتژی های تقویت اکوتوریسم در مناطق مختلف جهان، آگاه سازی بومیان نسبت به مواهب طبیعی و منافع انسانی حاصل از امکانات زیست محیطی است. هر ساله بومیان این منطقه شاهد حضور جمعیت قابل توجهی از نخبگان، بومیان و دوستداران طبیعت در این منطقه هستند که به منظور برگزاری تولد دوباره کوه شاه گرد هم جمع می شوند. با توجه به این واقعه تجربی پیشنهاد می شود، به منظور رونق بخشیدن به صنعت اکوتوریسم، اولین قدم آگاهی بومیان از محیط زیست؛ دومین قدم، توانمندسازی آنها برای نظارت و مراقبت از این امکانات و سومین قدم، مدیریت توریست ها و طبیعت گردان است.

نوسازی بوم شناختی، توسعه فنی، اصلاح زیست محیطی، اکوتوریسم، کوه شاه