امیرحسین فرشچیان - دانشجوی دکتری معماری اسلامی دانشکده معماری و شهرسازی دانشگاه هنر اسلامی تبریز
فرشاد شجاعیان - دانشجوی کارشناسی ارشد مهندسی معماری دانشگاه ایرانمهر قروه

هنر باغ سازی یکی از کهن ترین هنرهای ایرانیان است که دارای سنت های ارزشمند و قدرتی معنوی است. با روی آوردن ایرانیان به دین اسلام، جهان بینی اسلامی باعث ترویج باغ سازی ایرانی در تمام نقاط ایران شد. لذا ایرانیان بهشتی را در این عالم طرح کردند که با خصوصیات این دنیا مطابقت دارد اما تصویری از آخرت را تداعی می کند. بالاخره می توان اذعان داشت که باغ ایرانی مزین به نظم و تناسب، برخوردار از حرمت و محرمیت منزه از بیهودگی و افراط و تفریط مساعد با قناعت و صرفه جویی و مجهز به پایداری است فرهنگ ایرانی انسان را جدا از طبیعت نمی داند بلکه او را همراه با سایر عناصر طبیعت و جز لاینفک آن و دل سپردن به طبیعت و استفاده از مناظر طبیعی را علاوه بر اینکه پی بردن به آیات و نشانه های خدا می بیند موجب حظ بصر و نشاط روان آدمی می داند موضوعی که می توان آن را به صورت تمام و کمال در باغ ایرانی مشاهده کرد. برای این که بتوان از این موحبت باغ ایرانی نهایت استفاده را برد و آن را باز آفرینی کرد نیاز است که به صورت کامل شناخته شود، یکی از مفاهیم مهمی که در باغ ایرانی دیده می شود حس تعلق مکان است که اگر بخواهیم از این مفهوم در بناهای امروزی استفاده کنیم باید ابتدا درک کنیم که در باغ ایرانی به چه شکلی و با چه روشی حس تعلق به وجود آمده تا بتوان از آن بهترین بهره را برد. این مقاله به چگونگی تاثیر اصول باغسازی ایرانی در حس تعلق مکان می پردازد.

حس تعلق مکان، اصول باغ سازی ایرانی، تقارن، سلسله مراتب