رضا مهدیزاده - دانشجوی کارشناسی ارشد مهندسی معماری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد لشت نشا
سهند فرخی - دانشجوی کارشناسی ارشد مهندسی معماری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد لشت نشا
حسین معتمد چابکی - دکتر مدرس دانشگاه آزاد اسلامی

گره چینی، هنر ایرانی در رده تزیینات هندسی قرار دارد. نظم ساختارهای هندسی ای که با نظام مشخصی تکرار می شوند؛ بازآفرینی مداوم متشابه، ولی نه همسان الگوهای خاص تزییناتی در هنر گره چینی، چشم را می نوازند. پژوهش حاضر با هدف مطالعه تزیینات گره چینی خانه های ماسوله تدوین گشته است. طرح گره چینی مشتمل بر کتیبه ها و حاشیه های آن در محله خانه بر ماسوله، در مورد تحلیل و بررسی قرار گرفته است. تحقیق در پی یافتن الگوهای حاکم بر نظام تزییناتی چینی ها در خانه های ماسوله بوده است. نتایج حاکی از تحقیق، نشان دهنده آن است که در خانه های، سی و یک الگوی گره چینی وجود دارد. گره چینی عمدتا در قسمت بازشوها به صورت ارسی، بریه، سر بریه و یا پنجره های تلفیقی استفاده شده است. الگوهای به کار رفته در کتیبه ها نیز تنوع بیشتری را نسبت به الگوهای حاشیه داراست. در حال حاضر ارسی و گره چینی که یادگاری از زمان قدیم است در اغلب نقاط کشور مشاهده می شود و نمایی منحصر به فرد و متفاوت برای خانه های قدیمی ساخته است. تقارن کامل در شکل، فرم و رنگ که از طرح های اسلیمی نشات گرفته و با تکه های کوچک چوب به شکل ستاره های چندپر پیاده شده، ویژگی مشترک پنجره های مشبک گره چینی در سرتاسر ایران زمین به شمار می آید که در ارسی ها شیشه های الوان به رنگ های زرد، سبز، قرمز و آبی به آن اضافه شده است. در شمال ایران نیز ساخت ارسی مانند دیگر نقاط کشور مرسوم بوده است با این تفاوت که به دلیل رطوب هوای شمال از چوب درخت آزاد یا ازدار که مقاوم است و دوام بیشتری دارد استفاده می شد.

تزیینات معماری ایران، شهرک تاریخی ماسوله، گره چینی، الگوهای گره چینی، هندسه، ارسی، شمال