مرجان صالح پور - کارشناسی ارشد معماری، دانشگاه آزاد اسلامی اصفهان، اصفهان، ایران

سرپناه و مسکن یکی از بارزترین نیازهای بشر در دوران های مختلف تاریخی بوده که تحولات ساختاری و فنی زیادی را گذرانده است. سیاه چادر بختیاری به عنوان یکی از پایدارترین سرپناه های رایج، با تکیه بر خصایص محیطی و فرهنگی، منبع الهام بخش سازه های غشایی امروزی است. چابکی، انعطاف پذیری، برخورداری از مصالح بوم آورد، هزینه پایین و تطابق قابل قبول در شرایط اقلیمی، عناصر ماهوی سیاه چادرهاست که می تواند پایه طراحی پایدار سازه های غشایی امروزی، در تامین نیاز بشر باشد. در این پژوهش اکتشافی که با روش کتابخانه ای و میدانی صورت گرفته، تلاش شده است تا جایگاه سیاه چادرها در هویت قوم بختیاری با تاکید بر ویژگی های فنی آنها تشریح شود. همچنین با ارایه خصوصیات سازه های غشایی امروزی و مقایسه آن با سیاه چادرها، ارتباط و تاثیر آنها بر یکدیگر بیان شده است. در واقع پژوهش برآنست تا با استفاده از الگوی بومی سیاه چادر و سازه های پارچه ای معاصر پیوندی میان گذشته و حال برقرار نمایید و راه حل هایی را در جهت باز زنده سازی این الگو در معماری معاصر ارایه دهد . نتایج این پژوهش نشان می دهد که ریشه و اصالت سازه های غشایی برگرفته از ابعاد کاربردی و فنی سیاه چادرهاست. کاربست پوششی، انعطاف پذیری و قابلیت جابجایی از جمله عناصر مشترک در این دو سرپناه است. همچنین نتایج نشان می دهد شایسته است با الگو گرفتن از پایداری سیاه چادرها و ارتباط آنها با طبیعت، الگوهای محیط زیست دوست تری از سازه های غشایی طراحی گردد.

سیاه چادر، قوم بختیاری، سازه های غشایی