زلیخا اژدریان شاد - دکتری فلسفه، استادیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران غرب، تهران، ایران
محمدمهدی موحدی - کارشناس ارشد معماری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران غرب، تهران، ایران

مساله زیبایی را خداوند در درون همه انسان ها قرار داده است، بنابراین تشخیص زیبایی و رفتن به دنبال زیبایی ریشه در روح ما دارد، و در حقیقت انسان نیاز دارد که در ارتباط با زیبایی باشد. بنابراین بدون زیبایی روح در تاریکی و خشونت ماده و در سیطره کمیت ها خسته می شود، کار زیبایی با انسان در حقیقت جلب نظر اوست در جهت گسیختن از کمیات و پرداختن به کیفیات تا حیات او طراوت و معنا پیدا کند. و در واقع رابطه ای که بینحقیقت و معنا با زیبایی وجود دارد از این جهت تبیین میگردد که زیبایی نمودی است از کمال و یا حقیقت. در این مقاله سعی شده از روش تحلیلی و توصیفی و مطالعات کتابخانه ای به تعریف حقیقت و زیبایی و ارتباط بین این دو از دیدگاه اندیشمندان اسلامی پرداخته و در نهایت نمود این مفاهیم و در واقع تجلی محتوا و حقیقت را در کالبد معماری دوران اسلامی مورد بررسی قرار دهد. با دقت در یک اثر زیبا علاوه بر این که حس زیبایی جویی انسان اشباع می شود به دریافت کمال نیز نایل می گردد. که این امر در معماری دوران اسلامی با وجود گذشت سالیان دراز از خلق آنها به دلیل پیوند عمیق هنرمند با معانی و حقایق ازلی مشهود است. بنابراین هر قدر رابطه بین سه مفهوم ( حقیقت، زیبایی و هنر)، بیشتر و عمیق تر باشد درک بهتر و مفید تری از زیبایی و کمال به وجود می آید. و انسان هر هنر و حقیقت مفید و انسانی را زیبا تلقی خواهد کرد و همچنین توانا در خلق آثاری زیبا و کمال گرا و در بردارنده حقیقت مطلق را خواهد داشت.

زیبایی، حقیقت، هنر، معماری دوره اسلامی، جهان بینی اسلامی