مینو قره بگلو - استادیار دانشکده معماری و شهرسازی دانشگاه هنر اسلامی تبریز
سهیلا کاری - کارشناس ارشد مهندسی معماری

خانه، مبدا و مقصد زندگی روزمره انسان است و از چنان اهمیتی برخوردار است که می توان آن را مرکز دنیای فرد نامید بنابراین باید بتواند پاسخگوی نیازهای وی باشد. وظیفه معماری پاسخگویی به نیازهای فزیکی، نیازهای روانی و احساسات و رضایت انسان ها و در نتیجه پایداری اجتماعی در طول زمان میباشد در نتیجه بهره گیری از طراحی با رویکرد پایداری می تواند روشی برای پاسخگویی به این اهداف باشد. در دهه های پایانی قرن بیستم پایداری به عنوان یکی از مباحث مطرح در کلیه عرصه ها به ویژه در عرصه فضای شهری و معماری مطرح بوده است. این موضوع از طریق سه مولفه اقتصادی، زیست محیطی و اجتماعی مطرح بوده است ولی آنچه در این میان کمتر به آن پرداخته شده است بعد اجتماعی آن است. پایداری اجتماعی با عنوان زندگی سالم، بارور و هماهنگ با طبیعت بیان شده است. در این تعریف به بقا و حیات انسان توام با تامین نیازهای انسانی و همگام با حفظ کیفیت محیطی و در جهت حصول به بالاترین سطح از زندگی اشاره شده است. آنچه امروزه از پایداری اجتماعی از آن یاد می شود بیش از هر چپز متوجه نیازهای انسان است که در جامعه اسلامی بخشی از این نیازها به واسطه ی ارزشهای اسلامی در افراد بوجود میایند. هدف این تحقیق دستیابی به مولفه های طراحی مسکن مطلوب از منظر اندیشه اسلامی است که با پاسخگویی به نیازهای انسان موجب رسیدن به کیفیت زندگی و رضایت مندی بالا از مسکن و در نتیجه پایداری اجتماعی در آن می شود. روش تحقیق به کار گرفته شده روش توصیفی- تحلیلی است، بنابراین جهت جمع آوری داده ها از مجموعه ای از رویکردها نظیر مرور ادبیات موضوع استفاده شده است. در نهایت به بیان اصول و معیارهای طراحی از منظر اندیشه اسلامی و راهکارهای بهبود طراحی برای مسکن پایدار اجتماعی پرداخته ایم.

مولفه های طراحی، پایداری اجتماعی، مسکن، اندیشه اسلامی