الهام بداغ آبادی - دانشجوی کارشناسی ارشد طراحی شهری، دانشگاه یزد
محمدرضا نقصان محمدی - دانشیار دانشکده هنر و معماری، دانشگاه یزد

مفاهیم هویت مکان، هویت مکانی، حس مکان و شخصیت مکان دارای روابط مفهومی نزدیکی بوده و در برخی متون به اشتباه بدون توجه به تمایزات بجای یکدیگر یا در جای نادرست استفاده می شوند. لذا با در نظر گیری وجوه اشتراک و افتراق مفاهیم مرتبط با هویت مکان، می توان به دسته بندی دقیق تر و وضوح بیشتر تمایزات در نمایه ای ساده شده دست یافت. از آنجا که هر پژوهش علمی، با ظهور مساله یا مجهولی در ذهن محقق آغاز گشته و سپس با توجه به نوع مساله روشی برای انجام آن انتخاب می گردد، لذا پژوهش حاضر سعی دارد به بررسی مفهومی هویت مکان در مقایسه با مفاهیم مرتبط با آن، که گاه دارای مشابهت و همپوشانی میباشد، مورد مطالعه قرار داده و نقش متمایز آن را نسبت به دیگر مفاهیم مطروحه مشخص ساخته و بازگو کند. لازم به ذکر است این پژوهش، از روش تحقیق توصیفی- تحلیلی و شیوه تحقیق مرور متون و منابع به عنوان ابزار جمع آوری اطلاعات در بستر مطالعات کتابخانه ای سود جسته است. یافته های پژوهش نشان می دهد که شخصیت مکان، به ویژگی های عینی مکان مرتبط بوده در حالی که هویت مکان با احراز کننده مرتبط می باشد. تمایز میان هویت و حس مکان در فردی و جمعی بودن آن می باشد. به طوریکه در صورت انباشت و هم پوشانی حس مکان میان افراد اجتماع، به نحوی که فردگرایی کمتری در آن وجود داشته و برآمده از فرهنگ، تقاضا و نیازهای جمعی باشد، می توان از هویت مکان نام برد. بنابراین هویت مکانی پیوند نزدیکی با هویت شخص پیدا می کند و حس مکان و هویت مکانی از منظر فردی بودن، دارای ارتباطی نزدیک می باشد.

هویت، مکان، هویت مکان، حس مکان، شخصیت مکان، هویت مکانی