عباس رحمانی - دانشجو مهندسی شهرسازی، موسسه غیرانتفاعی اشراق، بجنورد، ایران
سیما یارمحمدی - کارشناس ارشد برنامه ریزی شهری و منطقه ای، پردیس هنرهای زیبا، دانشگاه تهران، تهران، ایران

شهرها به عنوان اصلی ترین نوع سکونتگاه های بشری اهمیت بسیار زیادی بر زندگی جوامع مختلف دارند. از این نظر همواره ایمن سازی فضاهای شهری و فراهم ساختن فرصت هایی برای به حداقل رساندن خسارت های ناشی از بلایای طبیعی به عنوان ضرورتی انکار ناپذیر در شهرها مطرح بوده است. سوال اساسی این است که چگونه می توان بافت های شهری را در مقابل بلایای طبیعی ایمن سازی نمود. برای این منظور ابتدا باید به شناخت بافت های در معرض خطر سیل و سپس به ارایه اصول و شیوه هایی به منظور ایمن سازی این بافت ها پرداخته شود. به منظور شناخت و بررسی میزان آسیب پذیری پهنه های در معرض خطر سیل در شهر بجنورد ابتدا به بررسی معیارهایی همچون میزان نفوذپذیری خاک، شیب زمین، میزان بارندگی، فاصله از آبراه، کاربری اراضی، تراکم های ساختمانی و جمعیتی و میزان کیفیت ابنیه پرداخته شده است. با تهیه نقشه های مورد نیاز هر یک از معیارهای نامبرده شده در محدوده مورد مطالعه، به تعیین وزن هریک از لایه ها براساس میزان اهمیت آنها با توجه به موضوع مورد نظر در فرایند تحلیل شبکه ( ANP ) در نرم افزار Super Decisions و پس از وزن دهی، تشکیل ماتریس های دودویی و خوشه ای و ابرماتریس ها انجامید که در نهایت با تعیین ضریب اهمیت نهایی هر لایه و ترکیب فرایند تحلیل شبکه و عملگر جمع جبری منطق فازی ( FuzzyANP ) پهنه های در معرض آسیب و خطر سیل را در نرم افزار ArcGIS مشخص کرده است. و در نهایت به ارایه اصول ایمن سازی این بافت پرداخته شده است.

خطر سیل، ایمن سازی، بافت های شهری، پهنه بندی