مریم رنجبر - سازمان پژوهشهای علمی و صنعتی ایران -پژوهشکده صنایع شیمیایی
بهناز رنجبر - دانشگاه صنعتی امیرکبیر - دانشکده پلیمر
مینو شاه صفی - سازمان پژوهشهای علمی و صنعتی ایران -پژوهشکده صنایع شیمیایی

در این کار تحقیقاتی اکسید کبالت از ضایعات کارخانجات تولید روی ایران با روش استخراج حلالی بازیافت شده است. فیلتر کیک گرم که حاوی 1/43 درصد کبالت است به عنوان ماده اولیه برای تهیه اکسید کبالت استفاده شد. در مرحله اول فیلترکیک تازه تهیه شده پس از شستشو با آب مقطر با اسید سولفوریک غلیظ هضم شد و فلزات موجود در آن به صورت محلول در آب در آمد. سپس حذف منگنز و آهن با استفاده از آمونیم سوپرسولفات در pH برابر 4/5 و دمای 95 درجه انجام شد. جداسازی انتخابی کبالت از بین کاتیونهای _Ni _Ca _Zn و Cd ، با حلالی از گروه اسیدهای آلی فسفردار به نام دی -2- اتیل هگزیل فسفریک اسید(D2EHPA) به عنوان استخراج کننده، تری بوتیل فسفات (TBP) به عنوان اصلاح کننده و یک حلال هیدروکربنی از تولیدات شرکت ملی پتروشیمی ایران به عنوان رقیق کننده صورت گرفت. در مرحله استخراج با حلال،کبالت به طور انتخابی در pH برابر 5 با استخراج کننده تشکیل کمپلکس داده و به فاز آلی انتقال می یابد. عمل استخراج کبالت از طریق تنظیم دقیق pH ، غلظت مواد واکنش کننده، مدت زمان و دمای تماس دو فاز آلی و آبی بهینه سازی شد. انتقال کبالت از فاز آلی به فاز آبی با محلول اسید کلریدریک3 M انجام شد و در مرحله آهر ترسیب کبالت به صورت اگزالات، با کمک آمونیم اگزالات انجام شد و در نهایت با گلسینه کردن اگزالات کبالت در 650 درجه اکسید کبالت با راندمان کلی 97 درصد به دست آمد. در انتها فلوچارت تهیه اکسید کبالت از فیلتر کیک گرم نیز پیشنهاد شد.

استخراج حلالی - بازیافت کبالت- ضایعات فرآیند تولید روی- دی - 2- اتیل هگزیل فسفریک اسید