فرزانه جلیل زاده پلسنگی - کارشناس ارشد معماری دانشگاه آزاد اسلامی
باقر دست آهنین - دانشجوی دکتری شهرسازی دانشگاه آزاد اسلامی تبریز

فرهنگ هر جامعه از شرایط مادی و معنوی زندگی اجتماعی آن جامعه نشات می گیرد و معماری، به عنوان بستر زندگی بشر یکی از تاثیر گذارترین هنرها جهت نمایاندن فرهنگ عامه مردم آن جامعه می باشد. ارتباط بین فرهنگ و معماری همواره مسیری بوده است که با شناخت مطلوب هر کدام می توان جایگاه برجسته و ایفای نقش هر یک در شکل گیری و تداوم و تعالی دیگری را باز شناخت. سرزمین ایران با توجه به قدمتش دارای فرهنگی اصیل می باشد. امروزه با ورود فرهنگ های بیگانه و عدم شناخت و آگاهی از این تمدن غنی شاهد تغییراتی تدریجی و مستمر می باشیم. موزه کانونی است برای پرورش همه انسان ها از طریق مشارکتشان در خلاقیت و تداوم فرهنگی، گرچه جایگاهی به منظور شناخت، گرد آوری، نمایش و نگهداری و مطالعه آثار دوران گذشته در زمینه های فرهنگ و تمدن، علم و صنایع و فنون به شیوه ای علمی است، اما رمز موفقیت آن زمانی میسر است که با جامعه در تماس دایم باشد و به زبان حال تعبیر شود. موزه مکانی است که به فرد القا می کند به چه چیز و چگونه بیاندیشد. موزه ها مکانهایی هستند که تاریخ را شکل می دهند. مجموعه هایی که تاریخ را جمع آوری نموده و به نمایش در می آورند. بنابراین موزه ها می توانند در سیر تحول فرهنگی – اجتماعی جامعه نقش بسیار مهمی ایفا نمایند. لذا ایجاد یک موزه باید بر پایه اساسنامه فرهنگی استوار باشد و ظوابط معینی چون نیاز فرهنگی، ارزش دینی، تاریخی، جهانگردی، گستره جغرافیایی، نزدیکی به مراکز علمی، فرهنگی، ملاک های ایجاد آن باشد. همچنان که می دانیم معماری، ظرفی است برای نمایش فرهنگ، تاریخ، هنر و به طور کلی هویت یک قوم . پس در طراحی موزه بایستی تناسب طرح های معماری، همگون با هویت فرهنگی منطقه در نظر گرفته شود. در این صورت موزه می تواند به عنوان یک مرکز فرهنگی، نقشی موثر درحفظ و تقویت فرهنگی داشته باشد. روش تحقیق در این نوشتار به صورت توصیفی – تحلیلی، براساس مطالعات کتابخانه ای و با رجوع به تالیفات و مقالات استخراج شده است.

فرهنگ و معماری، موزه ،هویت فرهنگی، زندگی اجتماعی