لیلا زارع - استادیار و عضو هییت علمی دانشگاه آزاد اسلامی تهران غرب
سارا زینل زاده - دانشجوی دکترای معماری دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران غرب
مونا محتاج - دانشجوی دکترای معماری دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران غرب

هنر در ساحت عرفان، نوعی سیر و سلوک است که در طی آن هنرمند با الهامی آسمانی و معنوی به کشف و شهود می رسد. نگاهی به تاریخ هنر اسلامی نشانگر آن است که تصوف و عرفان از مهمترین جریان های اثر گذار بر هنر و معماری ایرانی بوده است. بسیاری از محققان فرهنگ و هنر اسلامی در پس ظاهر هنر اسلامی معنایی مرتبط با آموزه های عرفانی و حکمت اسلامی را یافته اند. بدین ترتیب هنر در این معنا، نوعی کشف و شهود است که در طی آن افق های جدیدی از هستی در مقابل انسان گشوده می شود. یکی از مهمترین چهره های تصوف که آرا و نظریات او تاثیر مهمی در حکمت و عرفان اسلامی برجای گذاشته است ابن عربی است. ابن عربی معتقد به وحدت وجود است، از طرفی هنر اسلامی نیز بیش از هرچیز تجلی وحدت الهی در جمال و نظم عالم است. در این پژوهش به منظور واکاوی دیدگاه های ابن عربی در هنر اسلامی با استفاده از روش تحلیلی_ توصیفی، ابتدا به بررسی نظریات ابن عربی در زمینه وحدت وجود پرداخته شده و نظریات او در مورد هنر شرح داده شده است. سپس تاثیری که این آرا بر هنر و معماری اسلامی گذاشته است بیان شده است. و در آخر این تاثیرات در مسجد شیخ لطف الله اصفهان به عنوان نمونه موردی بررسی شده است.

هنر و معماری اسلامی، ابن عربی، وحدت وجود، حکمت و عرفان، معماری اسلامی، مسجد شیخ لطف الله