طاهره دبیری - دانشجوی کارشناسی ارشد رشته حقوق، موسسه نور طوبی
شادی عظیم زاده - دکترای رشته حقوق، موسسه نور طوبی

از جمله موضوعات بحث انگیز قانون مجازات اسلامی1370، پایین بودن حداقل سن مسیولیت کیفری اطفال بود. احتساب سن بلوغ جنسی به عنوان حداقل سن مسیولیت کیفری باعث شده بود که به ویژه دختران در سنی مسیولیت کیفری پیدا کنند که از توانایی های ذهنی لازم برای انتساب مسیولیت بی بهره اند. از سوی دیگر، عدم تفکیک حداقل سن مسیولیت کیفری و سن بلوغ کیفری، باعث می شد که اطفال به یک باره از عدم مسیولیت مطلق به عرصه ی مسیولیت کیفری کامل گام بگذارند. قانونگذار در سال 1392 اقدام به تغییرات مهمی در این حوزه نمود. نخست، در جرایم تعزیری، بین حداقل سن مسیولیت کیفری و سن بلوغ کیفری تفکیک قایل شد و سپس آزادی عمل قضات برای عدم اجرای حد و قصاص در مورد مرتکبان زیر سن 18 سال را افزایش داد. در این نوشتار، ضمن تبیین قواعد مسیولیت کیفری اطفال و نوجوانان در قانون مذکور، به نقد آن ها با رویکردی تطبیقی پرداخته شده است.

اطفال، حداقل سن مسیولیت کیفری، سن بلوغ کیفری، تعزیرات، حدود و قصاص