عبدالله ابراهیمی - دکترای معماری ، استادیار گروه معماری، واحد ساری، دانشگاه آزاد اسلامی ساری، مازندران، ایران
مهشید زعفرانی - دانشجوکارشناسی ارشد معماری موسسه آموزش عالی روزبهان ساری مازندران

ناتوانان جسمی، معلولان و جانبازان همچون سایر افراد جامعه نیازمند استفاده از امکانات و خدمات عمومی هستند. در شهرهای اروپایی بعد از اتمام جنگ جهانی دوم و در کشور ما پس از پایان جنگ هشت ساله موضوع مناسب سازی محیط شهری مورد توجه واقع شده است. مناسب سازی فضاهای شهری برای افراد کم توان جسمی مستلزم رعایت اصول و ضوابطی است که رعایت آن ها می تواند نقش مهمی در دسترسی آسان و حضور آنان در فضاهای عمومی داشته باشد و از جمله رویکرد های عدالت محورانه در برنامه ریزی و مدیریت شهری معاصر محسوب می شود. توجه به نیاز های زیستی افراد معلول که درصدی از نیروی انسانی و کاری جامعه ما را تشکیل می دهند،می تواند امکان حرکت مستقل و فارغ از کمک دیگران را برای ایشان فراهم آورد لذا ساماندهی فضاهای عمومی شهری با توجه به نیازهای معلولان از ضروریات هر جامعه محسوب می شود که دستیابی به استقلال نسبی و تساوی فرصت ها جهت استفاده بهینه از نیرو انسانی هر جامعه به فراخور موقعیت های اجتماعی ،فرهنگی و اقتصادی را فراهم می آورد. در همین راستا این مقاله با هدف تحلیل و آسیب شناسی جهت تردد معلولین در فضاهای عمومی شهری و ارزیابی میزان پاسخدهی فضاها به نیازهای آنان به رشته تحریر در آمده است. این پژوهش مبتنی بر مطالعات میدانی و کتابخانه ای است و با توجه به قوانین و مقررات شهرسازی و معماری برای افراد معلول جسمی –حرکتی بوده است. نتایج حاکی از آن است که شرایط کالبدی کنونی قادر به رفع نیازهای معلولان به شکل شایسته نیست و مشارکت گروه های هدف و رعایت ضوابط و مقررات شهری توسط مهندسین ناظر و تدوین ضوابط قابل اجرا در طرح های موضعی و...می تواند در زمینه مناسب سازی فضاهای شهری برای معلولان نتایج موثرتری را به همراه داشته باشد.

معلولین، فضاهای عمومی شهری، ضوابط شهری ،مناسب سازی فضاها