مصطفی گودرزی - استادیار بخش تحقیقات فنی و مهندسی کشاورزی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان مرکزی، سازمان تحقیقات، آموزش وترویج کشاورزی، اراک، ایران

یک منبع جایگزین برای پاسخگویی به تقاضاهای رو به افزایش آب ضروری میباشد. هدف این تحقیق ایجاد یک مدل در محیط ArcGIS برای تعیین مقدار آب باران قابل جمع آوری و طراحی مخزن ذخیره آب در مناطق شهری برای مصارف خانگی و فضای سبز میباشد. برای تعیین سطوح آبگیر از ابزارهای موجود در نرم افزار Google Earth استفاده شد. پس از جمع آوری کلیه اطلاعات مورد نیاز، اطلاعات و روابط مربوط به محاسبه حجم آب باران به صورت یک مدل در ArcGIS نوشته شد تا محاسبات در آنجا به صورت خودکار انجام شود. بدین منظور از قابلیت مدلسازی ArcGIS که در بخش ModelBuilder نرم افزار واقع شده است استفاده شد. در این مدل پس از ورود داده های مورد نیاز بقیه مراحل شامل محاسبه مساحت هر ساختمان، تبدیل داده های بارش نقطه ای به رستر، محاسبه حجم باران، ترسیم نقشه حجم ذخیره آب هر ساختمان و حجم مخزن توسط مدل به محاسبه میشود. همچنین با استفاده از این مدل میتوان به صورت ناحیه ای برای هر شهرستان و یا استان حجم آب باران قابل جمع آوری را محاسبه و به صورت گرافیکی نمایش داد. بر اساس نتایج به دست آمده مشخص شد که استفاده از قابلیتهای GIS ابزار مدیریتی بسیار مناسبی برای برنامه ریزی در زمینه استحصال آب باران میباشد.

جمع آوری آب باران، ModelBuilder، ArcGIS، مدل سازی