کمال طاهری - رییس گروه تحقیقات کاربردی شرکت آب منطقه ای کرمانشاه
فتح اله محسنی پور - رییس گروه مطالعات آبهای زیرزمینی؛ دفتر مطالعات پایه منابع آب، شرکت آب منطقه ای کرمانشاه
علی مرادی - مدیر دفتر حفاظت و بهره برداری از آبهای زیرزمینی؛ معاونت حفاظت و بهره برداری، شرکت آب منطقه ای کرمانشاه
سیدمهران وحدتی - مدیر دفتر مطالعات پایه منابع آب شرکت آب منطقه ای کرمانشاه

وضعیت رو به بحران بسیاری از دشت های کشور و استفاده بی رویه در دهه اخیر موجب شد تا تصمیم گیران و برنامه ریزان منابع آب به اتخاذ تدابیر بازدارنده برای حفاظت از منابع آب بپردازند. در میان الگوهای و دستورالعمل های مختلف برای کنترل بهره برداری؛ ممنوعه کردن دشتها یکی از اصلی ترین و در واقع آخرین تدبیر برای صیانت از منابع آب زیرزمینی است. به موجب این روش و بر اساس دستورالعمل مصوب آن هر آبخوانی که با استناد به شواهد و مستندات کارشناسی به صورت مستمر در حال کاهش سطح آب و کاهش کیفیت آب باشد و یا شواهدی دال بر نشست یا ایجاد فروچاله مشاهده گردد باید از نظر توسعه بهره برداری ممنوعه اعلام گردد. در این شیوه با استفاده از مستندات موجود در دفاتر مطالعات پایه منابع آب و حفاظت منابع آب شرکتهای آب منطقه ای ممنوعیت یا تمدید آن بر اساس محدوده ای مشخص و در جلسه ای با حضور تصمیم گیران بالادستی به بحث و بررسی گذاشته شده نهایتاو در صورت تایید، آبخوان برای یک بازه زمانی 3 تا 5 ساله توسعه بهره برداری از آن ممنوع اعلام می گردد. در این شیوه آنچه که اهمیت بسیار دارد بیان کمی داده های متنوع کاهش سطح آب؛ کاهش کیفیت آب و نشست دشت است به گونه ای که بتواند بر اساس یک اندیس یا معیار وخامت/یا رو به بهبودی شرایط هیدروژیولوژی آبخوان را بیان نماید. ارایه شیوه ای مبتنی بر نظرات کارشناسی و بیان آن به صورت کمی می تواند روند تصمیم گیری را تسریع و صحت آن را نیز تضمین نماید. در این نوشتار با استفاده از دو مدل تحلیل سلسله مراتبی AHP و روش ساده MIF آبخوان محدوده مطالعاتی کنگاور در شرق استان کرمانشاه از نظر ممنوعه کردن توسعه بهره برداری بررسی گردید. نتایج بررسی نشان داد دو مدل دارای انطباق 72 درصد و 82 درصدی بوده و می توانند برای سایر آبخوانهای آبرفتی از روش پیشنهادی این بررسی استفاده نمود.

آبخوان ممنوعه-تمدید ممنوعیت- تحلیل سلسله مراتبی--MIF آبخوان کنگاور-GIS