شمیم عبدی - دانشجوی کارشناسی ارشد معماری. دانشگاه آزاد اسلامی، واحد پردیس، تهران، ایران

صحبت از هویت در کشورهایی مطرح می شود که دارای پیشینه فرهنگی و تمدنی برجسته در گذشته بوده اند، اما در کشور ما با وجود تمدن و فرهنگی غنی تنها چند دهه است که بحث هویت ذهن مدیران، صاحبنظران و معماران را به خود مشغول ساخته است و این زمانی اتفاق افتاده است که ما صرفا مصرف کننده های تمدن های دیگر هستیم. با پیشرفت روز افزون تکنولوژی، انسان به سمت و سوی وسایل یکبار مصرف سوق یافته است و در این بین معماری هم از این موضوع مستثنی نبوده است و محیط های یکبار مصرف حاصل این دوره اند. محیط هایی که با وجود به کارگیری متریال و سبکی نو که در نگاه اول چشم نواز و زیبا به نظر می رسند اما با همان سرعت هم دچار دلزدگی شده و کنار گذاشته می شوند. امروزه بحران هویت همراه با بحران آلودگی محیط زیست به موضوعی جدی تبدیل گشته است. اما با مطرح شدن مبحث توسعه پایدار در سال 1987 و ارزیابی و ارزشیابی ساختمان ها بر مبنای پایداری محیط، سمت و سوی معماری نیز تغییر یافته و بحث هویت در معماری نیز اهمیت بیشتری پیدا کرده است.در این پژوهش مفهوم هویت مکان و تاثیرات پایداری در هویت بخشی به مکان، با مطالعه باغ ایرانی ده ونک، مورد بررسی قرار گرفته است. روش پژوهش به صورت توصیفی-تحلیلی بوده و داده ها از طریق مطالعات کتابخانه ای و میدانی گردآوری شده است.نتایج حاصل از این پژوهش نشان دادکه به کار گیری الگوهای پیشین در طراحی باغ ایرانی ده ونک، موجب تقویت حس مکان در این فضا شده است. همچنین انعکاس هنر سنتی در معماری این فضا باعث هویت بخشی به آن گشته است. استفاده از شیشه رنگی، کاشی کاری، استفاده از کاهگل، آجر کاری، بنایی و کفسازی با طرح های ارزشمند در این فضا، علاوه بر رعایت شاخصه های پایداری، و کاهش هزینه ها، نقش بارزی در ارتقاء حس هویت مکان نیز داشته است که تمامی این شاخصه ها می توانند در طراحی، علاوه بر توسعه پایدار، به هویت بخشی مکان نیز کمک کنند.

هویت، هویت مکان، پایداری و مکان و باغ