مجید دهشتی - دانشجوی کارشناسی ارشد معماری، موسسه آموزش عالی شهاب دانش، قم، ایران
مهدی حمزه نژاد - استادیار دانشگاه علم و صنعت، تهران، ایران

یکی از عناصر پنج گانه معرفی شده برای سیمای شهر، لبه ها است. لبه ها عناصری خطی هستند که عموما واجد کارکردی برونگرا بوده و مرز میان دو بخش را مشخص می کنند. لبه های طبیعی شهری در هر دوره تاریخی در تشکیل ساختار کالبدی شهر دارای نقش مهمی بوده اند و این در حالیست که آب در شهرهای ایرانی امروز حضور مفهومی نداشته و در عرصه اندیشه و عمل طرح های شهری نیز به هویت تاریخی شهر توجهی نشان داده نمی شود. در این تحقیق رودخانه قمرود در محدوده طرح راهبردی از شمال به پل امیر کبیر و از جنوب به پل شاهد مورد بررسی قرار گرفته و هدف از مقاله حاضر ارایه مدلی تحلیلی جهت ارتقا کیفیت لبه های شهری در راستای دستیابی به سیمای مطلوب و بازتعریف هویت تاریخی شهر انجام گرفته که در آن ها برخوردهای اجتماعی تحقق می یابد. روش تحقیق در پژوهش حاضر تحلیل کیفی و محتوایی بوده، بنابراین، در تبیین ادبیات و سوابق موضوع تحقیق و ارایه مدل تحلیلی از مطالعات کتابخانه ای و برای جمع آوری اطلاعات با توجه به ماهیت تحقیق از روش های میدانی استفاده شده است. نتایج حاصل از شناخت منطقه مورد مطالعه و در واقع پیمایش محیطی بر اساس تکنیک SWOT مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته. این نوشته درصدد است با استناد به دانش منظر شهری و تعریف لبه شهری در این نظریه، نمونه ها و ظرفیت های لبه های شهری رودخانه قمرود را تحلیل و ارزیابی کند.یافته های تحقیق نشان می دهد که رودخانه قمرود به عنوان یک لبه طبیعی یکی از مهمترین ظرفیت های شهری جهت بقای محیط زیست و شکل دهنده هویت تاریخی است که نیازمند احیا و طراحی مناسب بر اساس الگوی راهبردی ارایه شده می باشد.

ارتقا کیفیت، لبه های شهری، رودخانه قمرود، هویت تاریخی شهر، تکنیک swot