جایگاه تزیینات در معماری پهلوی دوم (تحلیل بناهای محسن فروغی)

روزگاری که معماری تحت عنوان سبک بین المل در جایگاه معماری فراگیر جهانی در آمد، ویژگی هایی را دارا بود. ویژگی هایی که ریشه در باورهای پیشگامان این نوع معماری مانند لوکوبوزیه، میس وندرو،گروپیوس و تعالیم مدرسه باهاوس داشت. بارزترین این ویژگی ها، نفی تزیینات در این نوع معماری و حذف کلیه عناصر غیرکاربردی از آن بود. بررسی معماری معاصر ایران در اوایل قرن حاضر خورشیدی- مقارن با اوج معماری مدرن غرب نشان می دهد که معماری آن دوران سودای مدرن شدن در سرمی پرورانید و خواهان هر چه شبیه شدن به فرهنگ اروپا بوده است. معماری ایرانی تحت تاثیر عواملی چون اقدامات دولت در جهت ساخت و سازهای صنعتی، حضور معماران اروپایی، حضور معماران ایرانی تحصیلکرده در غرب و ورود مصالح جدید به کشور نسبت به گذشته بیشتر با معماری مدرن اروپا آشنا گردیده بود. این آشنایی نه تنها به پیشرفت معماری ایران کمک نکرد بلکه معماری ایرانی را در دو راهی بین الگوهای مدرن و سنتی قرار داد. عده ای از معماران پیرو معماری مدرن اروپا بودند. اما به علت تاخیر در انتقال مبانی و اصول این معماری به ایران و عدم تسلط و بدفهمی این اصول، صرفا به تقلید ناشیانه از آن می پرداختند. عده ای دیگر که معماری سنتی و پیوند آن با معماری مدرن اروپا را مطرح می کردند در تلفیق عناصر این دو معماری بیشتر متوجه عناصر ظاهری و سطحی بودند با توجه به دگرگونی های ناشی از این سردرگمی ها بررسی آثار فروغی از جهت استفاده از عناصر کاربردی و تزیینات این دو الگو و تلفیق آگاهانه و هوشمندانه این عناصر با یکدیگر در خور توجه است و نشان از تسلط این معمار برمبانی معماری سنتی ایران و معماری مدرن اروپا دارد. در واقع آثار وی نقطه عطفی میان معماری سنتی ایران و معماری مدرن اروپا در دوران پهلوی دوم می باشد.

Keywords:

تزیینات , معماری پهلوی دوم , محسن فروغی