حسین سرداری - گروه معماری، واحد رفسنجان، دانشگاه آزاد اسلامی، رفسنجان، ایران
سیاوش رشیدی شریف آباد - گروه معماری، واحد شهربابک، دانشگاه آزاد اسلامی، ایران

در هر سال به علت فشار های اجتماعی و اقتصادی والدین شمار زیادی از کودکان را در جامعه رها می کنند و رایج ترین شکل مراقبت از کودکان طردشده در سراسر جهان مراقبت در پرورشگاه است. مرگ والدین، مشکلات جسمانی و روانی، طلاق والدین، مشکلات خانوادگی و مالی برخی از مهم ترین دلایل سپردن کودکان به پرورشگاه است. مطالعات نشان می دهد کودکانی که بخش اول زندگی شان را در پرورشگاه یا خانواده های نامناسب می گذرانند، عمدتا از محیط های حمایت کننده محروم هستند و بیشتر در معرض خطر مشکلات رفتاری شامل: بیش فعالی، پرخاشگری، رفتارهای ضد اجتماعی و مشکلات هیجانی مانند افسردگی و عدم تنظیم هیجانی و مشکلات جسمانی دارند. از سوی دیگر کودکان پرورشگاهی به طور قابل ملاحظه ای در زمینه های رشدی به ویژه در آزمون های رفتاری و هوش و قابلیت گفتاری در مقایسه با کودکان عادی پایین تر عمل می کنند. علاوه بر تاثیری که عدم حضور والدین و زندگی پرورشگاهی بر شگل گیری شخصیت و رشد کودکان دارد، تصویر ذهنی آن ها را نسبت به خانواده و روابط اعضای آن تغییر می دهد و میتواند بر سبک زنگی آتی روابط آن ها با دیگران موثر باشد. رویکرد انتخابی برای طراحی پرورشگاه، ایجادخلاقیت در کودکان است. میتوان گفت که ایجاد چنین خانه و مرکز نگهداری امری حیاتی است. خانه سرپناهی به کودکان بی سرپرست می آموزد به جامعه با سربلندی و بدون احساس حقارت و خواری و با توجه به ارزش های انسانی خود وارد شوند و به جای پنهان کردن واقعیت و فوران این خودسرکوبی به صورت عقده ای مختلف روانی خود واقعیتشان را بروز دهند و بدانند که آنها نیز مانند دیگران هستند با این تفاوت که در سنین کودکی دچار فقدان موهبت پدر و مادر شده اند و این امر را درونی کنندکه شکست ها ، پله های موفقیت هستند و این واقعیت سخت موجود ، بخش کوچکی از هستی آنهاست و به جای زندگی کردن در موضع مظلومانه مسیول هستند که احساس ترحم اجتماعی را که ناشی از نمود مظلومانه آنهاست برطرف سازند . محیط مصنوع میتواند قابلیت ارتقاء بخشی به خلاقیت در کودکان را داراباشد.

خلاقیت، کودک، پرورشگاه