بررسی تطبیقی روشها و رویکردهای ساماندهی بافت های فرسوده تاریخی (نمونه موردی :بافت قدیم شهر کرمان )

بافت فرسوده، به مفهوم فرسودگی کالبدی و اجتماعی، محصول تاثیر و تاثر متقابل فرایندهای اجتماعی و فضای جغرافیایی است. بدین سبب موضوع بهسازی و نوسازی بافتهای فرسوده شهری، همواره یکی از مسایل و چالشهای شهرهای امروزی است، که اندیشمندان حوزه های مختلف و مدیران شهری را به حیطه تلاش در جهت بهسازی و نوسازی آن کشانده است. در این راستا رویکردهای مختلفی چون بازسازی، بهسازی، نوسازی، توانمندسازی و ... در چند دهه اخیر مطرح شده و مورد آزمون قرار گرفته است. این اقدامات در ایران بصورت پراکنده و گاها متناقض با ویژگیهای بافت شکل گرفته که همین عامل دریده شدن بافت اجتماعی و فرهنگی را سبب ساز شده است. این امر نتیجه نگاه صرفا کارکردگرا و اقتصادی و ضعف نگرش فرهنگ گرا (سنت گرا) و لحاظ نکردن مشارکت مردم درفرایند مداخله بافتهای فرسوده است. این مقاله با استفاده از روش کتابخانه ای ابتدا مفاهیم و تعاریف مربوط به بافت فرسوده و شیوه های مداخله در آن پرداخته و سپس با روش میدانی به مطالعه محدوده موردی یعنی بافت کهن کرمان پرداخته و لزوم استفاده از نگرش تلفیقی کارکردگرا و فرهنگ گرا پرداخته است نتایج بیانگر این است. که استفاده از رویکرد کارکردگرا (اقتصاد محور) و فرهنگ گرا (سنت گرا) با هدف ارتقاء ارزش زمین و بهروه وری از آن و حفظ هویت و عناصر فرهنگی و اجتماعی بافت فرسوده مناسبترین شیوه مداخله در بافتهای فرسوده است. به طوری که هم منافع رویکرد کارکردگرا و هم مزایای رویکرد فرهنگ گرا تضمین می شود.

Keywords:

بافت فرسوده , ساماندهی , فرهنگ گرا , کارکردگرا , شهر کرمان