محمود محمودی - عضو هییت علمی دانشکده پرستاری و مامایی دانشگاه آزاد اسلامی پزشکی تهران
سپیده نصراله - عضو هییت علمی دانشکده پرستاری و مامایی دانشگاه آزاد اسلامی پزشکی تهران

مقدمه: دیابت ملیتوس و سرطان پستان دو بیماری شایع و دو مشکل بهداشتی مهم در کشورهای توسعه یافته و درحال توسعه می باشند. رابطه بین دیابت و سرطان پستان پیچیده است، اما آنچه مشخص است این است که دیابتملیتوس می تواند بر سرطان پستان و روند کموتراپی آن اثر گذارد. مطالعات محدود انجام شده در این زمینه نشان دادهاند که فاکتورهای همراه دیابت ملیتوس منجمله چاقی، سندرم متابولیک و تغییر در سطح هورمون های اندروژن میتوانند باعث افزایش عوارض بعد از ماستکتومی و افزایش عوارض ناشی از کموتراپی شوند. از اینرو این مطالعه با هدفتعیین ارتباط بین عوارض خونی ناشی از کموتراپی و دیابت ملیتوس نوع دو در زنان مبتلا به سرطان پستان انجام گرفت.هدف: تعیین ارتباط بین عوارض خونی ناشی از کموتراپی و دیابت ملیتوس نوع دو در زنان مبتلا به سرطان پستان.مواد و روش ها: این پژوهش یک مطالعه توصیفی تحلیلی است. جامعه پژوهش را کلیه زنان مبتلا به سرطان پستانبستری در بیمارستان های منتخب شهر تهران که تحت عمل جراحی ماستکتومی قرار گرفته بودند، تشکیل دادند. دراین پژوهش با استفاده از روش نمونه گیری مبتنی بر هدف تعداد 90 بیمار با توجه به معیارهای پذیرش انتخاب شدندکه از این تعداد 45 نفر مبتلا به دیابت ملیتوس نوع دو بودند و 45 نفر دیگر دیابت نداشتند. 45 بیمار مبتلا به دیابتملیتوس به گونه ای انتخاب گردیدند که 15 نفر رژیم درمانی ACT و 15 نفر رژیم درمانی CAF و 15 نفر رژیم درمانی FEC را دریافت می کردند. 45 بیمار که دیابت نداشتند نیز به همین گونه انتخاب گردیدند. سپس در طول یک دوره 6 ماهه میزانRBC, WBC و پلاکت آنان و میزان بروز لکوپنی، آنمی و ترومبوسیتوپنی در هر دو گروه مورد مطالعه قرار گرفت. اطلاعات به دست آمده با استفاده از روش های آماری توصیفی و استنباطی تجزیه و تحلیل شد.نتایج: نتایج پژوهش نشان داد که میزان بروز عوارض خونی ناشی از کموتراپی (لکوپنی، آنمی، ترومبوسیتوپنی) درزنان مبتلا به سرطان پستان که دیابت ملیتوس نوع دو دارند نسبت به گروه کنترل بطور قابل توجهی بالاتر است.بنابراین می توان بیان نمود که بین عوارض خونی ناشی از کموتراپی و دیابت ملیتوس نوع دو در زنان مبتلا به سرطانپستان ارتباط مثبت و معنی داری وجود دارد.بحث و نتیجه گیری: با توجه به نتایج پژوهش توجه به عوارض خونی ناشی از کموتراپی در زنان مبتلا به سرطانپستان که دیابت ملیتوس نوع دو نیز دارند و همچنین انجام اقدامات پیشگیرانه جهت جلوگیری از بروز مشکلاتی که بهدنبال این سه عارضه خونی (لکوپنی، آنمی، ترومبوسیتوپنی) ایجاد می گردند (مانند عفونت و خونریزی) بسیار حایزاهمیت است. در این راستا پرستاران بخش های انکولوژی نقش بسیار مهمی در پیشگیری و کاهش مشکلات ناشی ازاین عوارض و همچنین آموزش بیماران و خانواده های آنان در این زمینه دارند.

لکوپنی، آنمی، ترومبوسیتوپنی، کموتراپی، دیابت ملیتوس، سرطان پستان