سیدعلی حسینی - بیمارستان شهدای تجریش، مرکز جامع کنترل سرطان
شهیر حقیقت - بیمارستان شهدای تجریش، مرکز جامع کنترل سرطان
سمانه حسین زاده - بیمارستان شهدای تجریش، مرکز جامع کنترل سرطان
لیلا انگویی اشناری - بیمارستان شهدای تجریش، مرکز جامع کنترل سرطان

مقدمه: ادم لنفاوی اندام فوقانی یکی از شایع ترین عوارض درمان سرطان پستان می باشد که معمولا با ناراحتی های جسمی وروانی و اختلال در انجام فعالیت های روزانه زندگی و در نتیجه، نقصان کیفیت زندگی همراه است. این مطالعه با هدف بررسیتاثیر برنامه درمان احتقان زدایی مختلط (complete decongestive therapy) اندام فوقانی بر میزان ادم لنفاوی و کیفیت زندگی، در زنان بعد از جراحی سرطان پستان (mastectomy) انجام شد.مواد و روش ها: تحقیق حاضر یک مطالعه نیمه تجربی تک گروهی از نوع قبل و بعد می باشد که بر روی 36 نفر از 52 زنمبتلا به ادم لنفاوی متوسط (ادم بیشتر از 200 سی سی و کمتر از 400 سی سی)، ناشی از ماستکتومی، با استفاده از روش نمونهگیری در دسترس انجام گرفته است. ابزار جمع آوری داده ها شامل؛ اندازه گیری حجم ادم لنفاوی اندام از طریق تانک حجمسنج، کیفیت زندگی با استفاده از پرسشنامه SF-36 health survey قبل، 2 و 4 هفته بعد از انجام مداخله بود. مداخله به مدت 4 هفته مستمر، در دو فاز غیر تهاجمی، هر کدام به مدت 2 هفته ( 6 روز در هفته)، انجام شد. در فاز اول (فاز درمانی)، هر جلسه به مدت 60 دقیقه در کلینیک کاردرمانی، شامل؛ ماساژ دستی تخلیه لنف توسط محقق (Manual lymphatic drainage)، بانداژ چند لایه ای کم کش، ورزش به همراه بانداژ، آموزش مراقبت از پوست و ناخن و در فاز دوم (فاز نگهدارنده)، شامل خود ماساژی (Self lymphatic drainage)، استفاده از آستین فشاری روزانه و بانداژ در شب، ادامه ورزش و مراقبت در منزل توسط بیمار انجام شد. تحلیل داده ها با استفاده از آزمون تی زوجی، روش جی ای ای و نیز آزمون آنالیز برای داده های تکراری محاسبه گردید.یافته ها: یافته های مطالعه نشان داد، انجام درمان احتقان زدایی مختلط، منجر به افزایش میانگین درصد کاهش حجم ادملنفاوی در 2 و 4 هفته بعد از مداخله (p<0.0001)، افزایش میانگین کیفیت زندگی کلی (p<0.0001)، طی یک ماه برنامه درمانی شده است. بحث و نتیجه گیری: این مطالعه نشان داد، برنامه احتقان زدایی مختلط، درکاهش ادم لنفاوی و بهبود میزان کیفیت زندگیکلی، در زنان مبتلا به ادم لنفاوی متوسط بعد از جراحی پستان موثر است و با توجه به شیوع ابتلا به سرطان پستان و عدمآگاهی زنان از عوارض ناشی از درمان آن از جمله ادم لنفاوی، نتایج آن می تواند توسط محققان و دست اندرکاران برنامه هایبهداشت عمومی مورد استفاده قرار گیرد.

سرطان پستان، ادم لنفاوی، درمان احتقان زدایی مختلط، کیفیت زندگی