فروزان فلاحت پیشه - کارشناسی ارشد، تاریخ اسلام، دانشگاه مذاهب اسلامی تهران.

مهمترین ویژگی دوره ایلخانان که از هر لحاظ در تاریخ ایران تاثیر داشته، مساله دین و مذهب است. فقدان تعصب مذهبی در میان مغولان با سیاست پابرجای مدارای مذهبی نشان داده شده است. عصر ایلخانان از نظرفرهنگی، هنری، دینی و مذهبی عصری التقاطی به شمار می رود. اسلام آوری مغولان و تلاش برای نشان دادن اعتقادات خود در قالب توجه به ساخت بناهای مذهبی و استفاده از هنر کتیبه نگاری قابل تحسین است. مهمترین مضامین به کار رفته در معماری این دوره که در بسیاری موارد شامل کتیبه های قرآنی و جملاتی در اظهار ایمان و اعتقادات مسلمانان است، از گویاترین منابع بررسی تفکرات مذهبی است. به این ترتیب، پژوهش حاضر به دنبال پاسخ به این مسیله است که اوضاع دینی و مذهبی عصر ایلخانان در مضامین کتیبه های آن دوره تا چه حد تاثیرگذار بوده است در این پژوهش سعی شده است تا سوره ها و آیات انتخاب شده در تزیینات کتیبه های مساجد جامع عصر ایلخانی مورد بررسی قرار گیرد. هم چنین تحلیل وضعیت مذهبی این دوره و تفکرات مذهبی در انتخاب مضامین تزیینات کتیبه ای، به همراه شرح نمونه های متعددی از آنها، از موارد مطالعه این پژوهش است. پژوهشگر برای تبیین موضوع، بررسی کاملی از مضامین دینی و مذهبی کتیبه های این دوره را مد نظر قرار داده است. هدف از انجام این پژوهش روشن شدن جنبه های اعتقادی مغولان با توجه به محتوای کتیبه های این عصراست؛ لذا پژوهش حاضر، ضمن بررسی اوضاع دینی و مذهبی این عصر، به بررسی محتوای کتیبه های این دوره که نشان از واقعیت های دینی و مذهبی دوره مورد مطالعه است، با روش تحلیلی- توصیفی پرداخته است.

مضامین دینی و مذهبی، کتیبه و کتیبه نگاری، ایلخانان