داود محمدیانی - استادیار، دانشکده الهیات و معارف اسلامی، دانشگاه پیام نور، ایران

حکمت متعالیه صدرایی در اندیشه های عارفان مسلمان ریشه دارد. از منظر صدرالدین شیرازی تنها از طریق اهل سلوک و عرفان میتوان به درک حقیقت دست یافت و به همین دلیل روش ایشان مبتنی بر کشف و شهود برهانی با تاکید بر آیات و روایات می باشد. ایشان تحت تاثیر اندیشه های عارفانی نظیر ابن عربی و شاگردانش توانسته است نظریه اصالت وجود را تاسیس نماید. در مساله وحدت وجود دارای دو دیدگاه مراتب تشکیکی وجود و وحدت شخصیه وجود است که در دیدگاه دوم بشدت از تعالیم ابن عربی تاثیر پذیرفته، همچنین در مساله معاد نیز ضمن بیان اقسام تناسخ تحت تاثیر دیدگاه ابن عربی در موضوع تجسم اعمال، یک قسم از تناسخ را که نوعی مسخ ملکوتی نامیده پذیرفته است. ایشان همچنین نظریه بسیط الحقیقه کل الاشیاء را با بهره گیری از آموزه های عرفانی نظیر آنچه ابن عربی پیرامون ظهور اشیاء و عینیت حق تعالی با اشیاء بیان کرده، ارایه نموده است.

اصالت وجود، حقیقت وجود، وحدت شخصیه وجود، تناسخ، بسیط الحقیقه