محمد مسیح هاشمی نیا - کارشناس ارشد تاریخ اسلام

نقش چلیپا بر روی آثار در دوره های مختلف تاریخی در سرتاسر دنیادیده می شود. عده ای خاستگاه این نشان را در بین آریایی ها جستنداما شواهدی وجود دارد که نشان میدهد قبل از آنان در بین مردم باستان به کار رفته است. عده ای هم این نشان را به خاطر این که بر روی اشیا آیینی مردم باستان مورد استفاده قرار گرفته، نماد مذهبی، و هده ای دیگر آن را نماد نژاد یک قوم می دانستند. پرستش خورشید، ستارگان، مهرپرستی و عدد مقدس چهار و... از جمله عوامل هستند که در شکل گیری چلیپا و به کارگیری آن نزد مردم باستان موثر بوده اند. از این رو این نماد و نشانه ها بر سفال ها بیشترین نمود را پیدا کرد است. در ایران هم زمان با تمدن های مختلف تمدن اسپیدژ جزوی از تمدن هایی بودند که آثار سفالی زیاد از آن ها بر جای ماند که علایم و نشانه های چلیپایی بر آن به وفور یافت می شود. از این رو در این مقاله به دنبال آن هستیم تا این نشانه ها را شناسایی کنیم تا راه گشایی برای سایر پژوهش ها در ارتباط با مفاهیم معماری باستان و تاریخ ایران باشد.

سفال، اسپیدژ، نماد، نقش چلیپا