علی اصغر زکوی - دانشیار فلسفه دانشگاه علوم پزشکی مازندران
سید حسین حسینی کارنامی - دانشگاه علوم پزشکی مازندران، دانشکده پزشکی، گروه معارف

جامعه اسلامی همراه با پیشرفت مادی و معنوی، محصول عملکرد درست افراد جامعه در تمامی فعالیت های فردی و اجتماعی است. نقش خانواده در فرآیند تمدن سازی، تربیت فرزندان آگاه، عالم، با انگیزه، متدین بسیار مهم است. تمدن اسلامی ایرانی محصول فرزندانی خواهد بود برخوردار از جهان بینی دینی، که هدف زندگی را خوب شناخته، با تکیه بر آموزه ای اسلامی و ایرانی و با اعتماد به توانمندی های داخلی، نقش خود را در هر فعالیتی به خوبی ایفا نمایند. در روزگار ما مشاهده برخی جوانان بی توجه به واجبات دینی اعم از نماز، روزه، پوشش اسلامی، حلال و حرام ها، آن هم در طیف خانواده های مذهبی، نشان از بی مبالاتی خانواده ها نسبت به تربیت دینی و معنوی فرزندان دارد.هدف این نوشتار تبیین جایگاه و اهمیت تربیت معنوی و دینی فرزندان و حقوق آن ها بر والدین بر پایه رساله حقوق امام علی بن الحسین (ع) می باشد. پیشرفت مادی و رشد اقتصادی و به فضا فرستادن سفینه و ساخت موشک های دوربرد و استفاده از سلول های بنیادی در درمان بیماران و مانند آن نشان از پیشرفت نسبی جوانان این مرزو بوم دارد اما تمدن اسلامیباید در حوزه فرهنگ، اخلاق و تدین نیز همپای پیشرفت مادی ارتقاء یابد و این مهم در گرو تربیت جوانان آگاه و متدین در دامان خانواده هاست. سوال تحقیق این است که: مسیولیت تربیت معنوی فرزندان، از منظر امام سجاد (ع)، از چه منزلت و اهمیتی برخوردار است و آنان از چه حقوقی نسبت به والدین برخوردارند در این مطالعه معلوم شد که امام علی بن الحسین (ع) فرزند را به عنوان بخشی از وجود والدین و مایه مباهات و یا سرافکندگی آن ها معرفی فرمود به همین دلیل احساس مسیولیت نسبت به فرزندان در اموری مانند آموختن آداب نیک، شناخت خدا؛ اطاعت از خداوند یک وظیفه دینی است. این تلاش در راستای تربیت فرزندان متدین پاداش دنیوی و اخروی نیزدارد. در این راستا برجسته سازی کارهای خوب فرزندان، نظارت بر آنان و کاشتن نهال ایمان در جان آن ها و هدایت و دلالت آنان به توحید باید در اولویت اول والدین قرار گیرد. البته در همه امور از جمله مسیولیت خطیر تربیت دینی و معنوی فرزندان شرط بنیادی، کمک خواستن از خداوند است.

فرزند، حقوق، والدین، رساله حقوق، امام سجاد